Funkcjonariusze Centralnego Biura Antykorupcyjnego z Białegostoku zatrzymali w województwie łódzkim trzy osoby działające w ramach zorganizowanej grupy przestępczej wyłudzającej VAT

Wskazana kwota stanowiła wartość podatku VAT wynikającą z wystawionych uprzednio przez innych członków grupy fałszywych faktur na kwotę prawie pół miliarda złotych, a dokumentujących fikcyjny obrót setkami tysięcy telefonów komórkowych.

W wyniku działań prokuratury oraz CBA nie doszło do uszczuplenia po stronie Skarbu Państwa, środki te pozostały w budżecie.

Zatrzymane osoby zostały przewiezione do siedziby Prokuratury Krajowej w Białymstoku gdzie usłyszały zarzuty m.in. działania w zorganizowanej grupie przestępczej.

Śledztwo ma swój początek w maju 2017 r. Wówczas to w wyniku podjętych działań zatrzymano 3 osoby związane z wystawieniem fikcyjnych faktur na ponad 300 tysięcy telefonów komórkowych. Ostatnie zatrzymania miały zaś miejsce we wrześniu br., wówczas to zatrzymano szefa grupy przestępczej i jedocześnie głównego organizatora przestępczego procederu. W stosunku do tej osoby Sąd Rejonowy w Białymstoku zastosował tymczasowy areszt.

CBA

Napisane hermetycznym językiem, niezrozumiałe dla osób bez wykształcenia prawniczego, niespełniające wymogów prawa europejskiego. Tak RPO ocenia ministerialne projekty wzorów pouczeń o uprawnieniach i obowiązkach podejrzanego, pokrzywdzonego oraz świadka w sprawach karnychNie wskazują one, kto, kiedy, jak i gdzie składa określone pismo procesowe i jakie uprawnienie w ten sposób realizuje

Minister Sprawiedliwości przesłał Rzecznikowi Praw Obywatelskich do zaopiniowania projekty rozporządzeń w sprawie określenia wzorów pouczeń o uprawnieniach i obowiązkach tych grup w postępowaniu karnym.

- Wzory nie wskazują, kto, kiedy, jak i gdzie składa określone pismo procesowe lub dokonuje danej czynności prawnej oraz jakie uprawnienie w ten sposób realizuje – ocenia Adam Bodnar.

Nie stanowią one skutecznego środka ochrony praw uczestników postępowania. Osoba niemająca wykształcenia prawniczego nie dowie się z nich o swej sytuacji prawnej i o możliwościach podjęcia działań bez konieczności skorzystania z pomocy profesjonalnego prawnika.

Wbrew uzasadnieniu projektów język wzorów pouczeń nie jest prosty i przystępny. Pouczenia nie zwracają się ku obywatelowi jako odbiorcy komunikatu. To suchy opis praw, z którego osoba nieposiadająca wykształcenia prawniczego nie jest w stanie wiele wyczytać.

Pouczenia dla podejrzanego i pokrzywdzonego nie spełniają wymogów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/13/UE z 22 maja 2012 r. w sprawie prawa do informacji w postępowaniu karnym oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z 25 października 2012 r. ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw.

Według obu dyrektyw informacje powinny być udzielane prostym i przystępnym językiem, z uwzględnieniem szczególnych potrzeb osób podejrzanych, oskarżonych i pokrzywdzonych.

Pouczenia dla podejrzanego

Zabrakło informacji, że prawo do pomocy adwokata lub radcy prawnego przysługuje podejrzanemu już od pierwszej chwili zatrzymania. A stanowi o tym dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z 22 października 2013 r. w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności.

Dyrektywa ta powinna była zostać wprowadzona do polskiego prawa do 2016 r. Resort sprawiedliwości uznał jednak, że polskie przepisy są z nią zgodne, a żadne zmiany nie są potrzebne. Tymczasem Komitet ONZ Przeciwko Torturom wskazał niedawno, że Polska powinna zapewnić zgodność swego prawa i praktyki z tą dyrektywą.

W pouczeniu jednym ciągiem zawiadamia się podejrzanego zarówno o prawie do składania wyjaśnień, jak o prawie do odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na pytania, bez konieczności podania przyczyn. Oba te prawa powinno się wyszczególnić w osobnych punktach.

Równie nieczytelne jest określenie prawa do korzystania z obrońcy. Wskazano możliwość skorzystania z pomocy obrońcy wybranego przez siebie, jak i z obrońcy z urzędu. Są to jednak dwa zupełnie różne uprawnienia.

Wskazanie zaś, że o obrońcę z urzędu można się ubiegać w terminie 7 dni od złożenia aktu oskarżenia może wprowadzać w błąd. Zgodnie bowiem z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1919 z 26 października 2016 r. w sprawie pomocy prawnej z urzędu dla podejrzanych i oskarżonych w postępowaniu karnym oraz dla osób, których dotyczy wniosek w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania, prawo do żądania obrońcy z urzędu przysługuje już w momencie pozbawienia wolności. Dyrektywa ta wymaga, aby pomoc obrońcy z urzędu była zapewniona bez zbędnej zwłoki, najpóźniej przed przesłuchaniem przez policję, inny organ ścigania lub organ sądowy.

Pouczenia dla pokrzywdzonego

Analiza wzoru pouczenia dla pokrzywdzonego prowadzi do wniosku, że nie realizuje ono obowiązku informacyjnego wynikającego z dyrektywy 2012/29.

Wskazuje ona: ”Przy pierwszym kontakcie z właściwym organem powinny zostać przekazane informacje o zwrocie kosztów, np. w formie ulotki informującej o podstawowych warunkach zwrotu kosztów”. Wzór pouczenia ogranicza się zaś do zdania: „W zależności od wyniku procesu kosztami wynajęcia pełnomocnika może zostać obciążony oskarżony”. Nie wynika z tego, kto, kiedy, jak i gdzie składa dane pismo, by dostać zwrot kosztów.

Według dyrektywy „przekazywane informacje powinny być wystarczająco szczegółowe, by zagwarantować traktowanie ofiar z szacunkiem oraz umożliwić im podejmowanie świadomych decyzji co do udziału w postępowaniu. W tym kontekście szczególnie istotne znaczenie mają informacje umożliwiające ofierze poznanie aktualnego stanu postępowania. Dotyczy to również informacji pozwalających ofierze na podjęcie decyzji dotyczącej zaskarżenia decyzji o odmowie ścigania”. Tymczasem wzór nie podaje konsekwencji nieskorzystania przez pokrzywdzonego z uprawnień i niezłożenia pism procesowych w wyznaczonych terminach.

Dyrektywa wskazuje, że „należy uznać, że prawo ofiar do bycia wysłuchanym zostało zapewnione, gdy ofiary mają możliwość złożenia oświadczeń lub wyjaśnień na piśmie”. Na takie uprawnienie nie wskazuje wzór pouczenia.

Zgodnie z dyrektywą „należy udostępnić środki chroniące bezpieczeństwo i godność ofiar oraz członków ich rodzin przed wtórną lub ponowną wiktymizacją, zastraszaniem oraz odwetem, takie jak środki tymczasowe, nakazy ochrony bądź sądowe zakazy lub nakazy powstrzymywania się od określonych czynności” oraz że „ofiarom, które zostały uznane za narażone na ponowną i wtórną wiktymizację, zastraszanie oraz odwet, należy zaoferować odpowiednie środki, by chronić je podczas postępowania karnego”. Pouczenie nie zawiera jakichkolwiek informacji o środkach zapobiegawczych dla ochrony praw osoby pokrzywdzonej.

Pouczenia dla świadka

Informacja, że świadek może być wezwany telefonicznie lub w inny sposób, dosłownie powtarza artykuł Kodeksu postępowania karnego. Celowe byłoby jednak podanie przykładowych innych sposobów.

Co do możliwości dochodzenia zwrotu kosztów podróży konieczne jest wskazanie, w jakiej formie świadek może tego dochodzić i jaki ma termin na złożenie takiego wniosku (a to zaledwie 3 dni). Brak odpowiedniego pouczenia może prowadzić do niedotrzymania tego terminu, a tym samym do utraty prawa do zwrotu kosztów. Ponadto projekt milczy o możliwości dochodzenia zwrotu kosztów podróży także przez osobę towarzyszącą świadkowi.

Obecnie przepisy dopuszczają jedynie pomoc psychologiczną dla świadków i osób im najbliższych. Po noweli z 12 lipca 2017 r. Prawa o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, nie ma już w nich mowy o pomocy prawnej dla świadków. Umieszczanie zatem w pouczeniu informacji, że pomoc prawna finansowana z Funduszu Sprawiedliwości jest dostępna, należy uznać za wprowadzenie w błąd.

Adam Bondar zwrócił się do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry by poinformował go o zakresie i sposobie uwzględnienia tych uwag.

RPO

Dziś wystartował drugi etap społecznej kampanii informacyjnej Oczarowani. Ma ona na celu zwrócenie uwagi na ryzyka związane z inwestowaniem w zakup tzw. condohoteli/aparthoteli. Kampania Oczarowani została przygotowana wspólnie przez: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju

W poniedziałek, 18 listopada br. wystartował drugi etap społecznej kampanii informacyjnej mającej na celu zwrócenie uwagi na ryzyka związane z inwestowaniem w zakup tzw. condohoteli/aparthoteli. KampaniaOczarowani została przygotowana wspólnie przez: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.

Nazwa kampanii Oczarowani jest nieprzypadkowa. Określa ona szeroką grupę nieprofesjonalnych inwestorów, jak również konsumentów - osoby poszukujące atrakcyjnych możliwości inwestycyjnych, nieposiadające jednocześnie niezbędnej wiedzy lub doświadczenia do właściwej oceny dostępnych ofert. Brak świadomości wielu ryzyk sprawia, że takie osoby mogą one łatwo zostać „oczarowane” możliwościami uzyskania szybkich
i wysokich profitów.

Inwestowanie w condohotele/aparthotele, czyli głównie apartamenty, pokoje na wynajem krótkoterminowy, oferowane jest coraz intensywniej i z wykorzystaniem różnorodnych form komunikacji. Komunikaty marketingowe, które promują inwestycje w condohotele/aparthotele, często zawierają informacje o bezpieczeństwie lokaty oraz gwarancji osiągnięcia 7 czy nawet 10 procent zysków w skali roku przez kilka, a nawet w perspektywie 10 lat.

Przedstawione tam obietnice zysku niejednokrotnie prezentowane są ogólnie, przy wykorzystaniu atrakcyjnej szaty graficznej. Mogą nie uwzględniać jednak przy tym m.in. konieczności poniesienia kosztów wynikających z posiadania nieruchomości, opłacania stosownych podatków, finansowania remontów czy też braku wpływów ze względu na sezonowość najmu lub zwiększoną konkurencję w pobliżu. Inwestorzy decydujący się na zakup tego typu nieruchomości mogą posiłkować się kredytami, co dodatkowo naraża ich na ryzyko finansowe.

Może się bowiem okazać, że inwestycja nie tylko nie przyniesie zysków, ale będzie obciążeniem ze względu na konieczność spłaty odsetek kredytu i ponoszenie wydatków na utrzymanie nieruchomości. Niezmienne również pozostaje ryzyko nieukończenia inwestycji lub jej zrealizowanie w sposób budzący zastrzeżenia prawne.

Dostrzegając rosnące zainteresowanie inwestycjami w tzw. condohotele/aparthotele, trzy instytucje publiczne współtworzące kampanię zdecydowały się rozszerzyć skalę i zasięg działań informacyjnych. Opublikowane 26 września br. komunikaty UKNF i UOKiK spotkały się z pozytywnym odbiorem, a działania urzędów były szeroko komentowane. Wobec zwiększonego zainteresowania inwestowaniem wcondohotele/aparthotele UKNF, UOKiK
i MIiR zdecydowały się zwiększyć aktywność upowszechniania wśród obywateli wiedzy o istniejących ryzykach związanych z tymi inwestycjami. W tym celu kolejny etap kampanii wykorzystuje najważniejsze środki masowego przekazu.

W pierwszej kolejności, bazując na posiadanym doświadczeniu, stworzono dedykowaną inwestorom stronę internetową w domenie oczarowani.pl. Umieszczono na niej katalog najistotniejszych wytycznych, które pomogą nieprofesjonalnym uczestnikom obrotu uzyskać większą wiedzę o czynnikach, które należy wziąć pod uwagę w planowanej inwestycji. Strona internetowa oczarowani.pl zawiera bazę wskazówek i pytań, na które należy znaleźć odpowiedź przed finalizacją zakupu w sferze tzw. condohoteli/aparthoteli. Ich syntetyczny wyciąg przygotowano również w formie jednego pliku, który może stanowić przydatny materiał do rozmowy z osobą oferującą takie inwestycje.

UOKiK

W najbliższy wtorek ma się rozpocząć pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zniesieniu limitu składek na ZUS. W liście do marszałek Sejmu Elżbiety Witek oraz posłów Konfederacja Lewiatan wyraża stanowczy sprzeciw wobec procedowania tak ważnej zmiany w trybie poselskim, z pominięciem konsultacji społecznych, przy braku rzetelnej oceny skutków regulacji. Pracodawcy apelują o odrzucenie projektu ustawy, co umożliwi podjęcie rzeczowej dyskusji nad rozwiązaniami w systemie ubezpieczeń społecznych

Za utrzymaniem limitu opowiedziało się 65 organizacji przedsiębiorców i pracodawców już na etapie opiniowania projektu budżetu państwa na 2020 rok, w którym rząd założył jego zniesienie i zapowiedział, że ostateczne decyzje w tej sprawie podejmie Sejm - czytamy w liście.Zdaniem pracodawców zniesienie tzw. limitu 30-krotności będzie kolejną dużą barierą, która negatywnie wpłynie na naszą gospodarkę.

Co bolesne i niezrozumiałe, będzie to bariera, którą stworzymy sobie sami. Ograniczenie rocznej podstawy wymiaru składek na ZUS dotknie ok. 350 tys. pracowników, głównie specjalistów i ekspertów zatrudnionych w branżach nowych technologii. Ich wynagrodzenia się zmniejszą, a koszty zatrudnienia wzrosną.

Zmniejszy się atrakcyjność tworzenia w naszym kraju miejsc pracy wysokiej jakości i dobrze wynagradzanych. Będzie nam trudniej rywalizować o takie stanowiska z innymi krajami. Zniesienie limitu oznacza skokowy wzrost kosztów pracy, który negatywnie wpłynie na rozwijanie działalności gospodarczej w Polsce.

- Zgłoszenie projektu ustawy na 44 dni przed końcem roku z możliwością jej uchwalenia na kilka dni przed planowanym wejściem w życie stanowi rażące pogwałcenie zasady pewności stanowionego prawa. Firmy nie mogą weryfikować swoich rocznych budżetów z dnia na dzień, a zmiana warunków prowadzenia działalności może spowodować nieopłacalność wielu podjętych przedsięwzięć gospodarczych - uważa Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan.

W tej sprawie jednym głosem wypowiadają się zarówno organizacje pracodawców, jak i związki zawodowe. Chcą one utrzymania górnego limitu podstawy składek na ubezpieczenia społeczne, wskazując na negatywne konsekwencje jego zniesienia dla rynku pracy, gospodarki i systemu ubezpieczeń społecznych.

Konfederacja Lewiatan

W pierwszym miesiącu czwartego kwartału w Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP) przybyło 165 618 pojazdów. Większość to samochody osobowe. W czwartek 31 października zgłoszono ich aż 7105. Reszta to m.in. 199 motocykli, 56 motorowerów i 21 autobusów

Najwięcej zarejestrowanych w październiku pojazdów - 165 041 – będzie jeździło na tablicach zwyczajnych. Z kolei indywidualne (np. te z imieniem) trafiły do właścicieli 374 pojazdów. W ubiegłym miesiącu w bazie CEPiK (Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców) przybyło też 29 samochodów osobowych z tablicami dyplomatycznymi. 174 pojazdy, w tym niemiecki ciągnik rolniczy Lanz Alldog z 1957 r., dostały zabytkowe tablice.

Sa także w bazie wyjątkowe oldtimery.  Ford Phaeton z 1929 r. Nazwa modelu to tak naprawdę rodzaj otwartego nadwozia, bez jakiejkolwiek stałej ochrony pogodowej. Ten model był popularny w latach 1900-1930.

Kolejny model z tego samego rocznika (1929 r.) to - produkowany do 1939 r. - LR2 francuskiej marki Rosengart.

I kilka przykładów kultowych staruszków zarejestrowanych w zeszłym miesiącu: Citroen AC4 z 1930 r., rok młodszy Cadillac 370 A, czy motocykl Chief z Indian Company – rocznik 1934.

Październikowa aura sprzyjała amatorom jazdy na dwóch kółkach. W ubiegłym miesiącu zarejestrowano w CEPiK 6055 tego typu pojazdów. Dokładnie 4430 motocykli i 1625 motorowerów.

Czas na osobówki. Gdzie w październiku zarejestrowano ich najwięcej?

W rankingu województw tradycyjnie na podium: mazowieckie (25 126 pojazdów), wielkopolskie (15 070) i śląskie (13 921).

Co jeszcze możemy powiedzieć o nowo zarejestrowanych maszynach?

Nasza baza wzbogaciła się o 44 603 samochody, które w tym roku zeszły z produkcyjnej taśmy. Top 3, jeśli chodzi o markę to: Skoda (6131), Toyota (5691) oraz Volkswagen (4296).

51 451 samochodów to auta z Niemiec. Polacy w październiku ściągali wozy przede wszystkim z krajów Unii Europejskiej, ale w naszej bazie znaleźliśmy też pojedyncze auta z Kuwejtu, Libii czy Izraela.

Tradycyjnie większość zarejestrowanych samochodów to benzyniaki. W październiku zarejestrowano ich 83 049. Tych zasilanych olejem napędowym przybyło 46 339 sztuk, a elektrycznych 164.

- Baza CEPiK to nie tylko źródło informacji o wszystkich zarejestrowanych w Polsce pojazdach, ale i podstawa jednych z najpopularniejszych e-usług – uważa minister cyfryzacji Marek Zagórski. 

Ministerstwo Cyfryzacji

W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może zgłosić udział w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Przysługują mu wtedy prawa strony postępowania. Może wnosić o przesłuchanie świadków, zadawać im pytania, zgłaszać sądowi własne wnioski. Zabiera też głos na koniec procesu, a od wyroku może się odwołać

Sąd zasądza od skazanego wydatki m.in. na rzecz oskarżyciela posiłkowego. Przysługuje mu zwrot "uzasadnionych wydatków", w tym – poniesionych kosztów na czynności pełnomocnika prawnego, który reprezentuje go w toku śledztwa i procesu.

Stawki tych wydatków określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Minimalna stawka w przypadku pełnomocnika występującego przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym to 840 zł. Jeśli proces trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu na każdy następny dzień o 20%.

Sąd nie był szczodry dla ofiary wypadku

W procesie, w którym pan Waldemar był oskarżycielem posiłkowym w sprawie wypadku, sąd rejonowy skazał sprawcę po trzech rozprawach.

Przyznając panu Waldemarowi 588 zł, sąd uznał, że wyższe wynagrodzenie byłoby nazbyt wygórowane.

Jego pełnomocnik złożył apelację co do tej części wyroku. Podkreślał, że sąd I instancji błędnie zastosował rozporządzenie ministra, przyznając zwrot kosztów poniżej stawki minimalnej.

Sąd okręgowy nie uwzględnił apelacji. Wskazał, że koszty zasądzono w należytej kwocie i odpowiadają one nakładowi pracy pełnomocnika.

RPO: nie wyliczono, co się składa na zasądzoną kwotę

W ocenie RPO to prawomocne rozstrzygnięcie rażąco naruszyło przepisy. Sąd odwoławczy nie skontrolował bowiem prawidłowo zaskarżonej decyzji sądu I instancji.

Przy zasądzeniu wydatków na rzecz oskarżyciela posiłkowego chodzi o wydatki rzeczywiście poniesione - jeżeli mieszczą się one w granicach między stawką minimalną a maksymalną, określoną w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości.

A sąd I instancji w ogóle nie uzasadnił, jakie obliczenia i okoliczności skłoniły go do zasądzenia panu Waldemarowi pieniędzy poniżej stawki minimalnej. Nie wskazał też poszczególnych sum składających się na przyznaną kwotę.

Tymczasem pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zgłosił udział w tym charakterze już w postępowaniu przygotowawczym. Podejmował czynności procesowe w imieniu pokrzywdzonych, m.in. analizował akta, składał wnioski dowodowe, brał udział w trzech rozprawach przed sądem rejonowym.

- Zasądzając zatem zwrot kosztów zastępstwa procesowego, sąd rejonowy powinien był ustalić ich wysokość co najmniej w stawce minimalnej – podkreśla RPO.

Jednak sąd I instancji tak nie uczynił. Także i sąd odwoławczy nie wskazał sposobu obliczenia zasądzonej kwoty i nie wyjaśnił, dlaczego uznał, że jest ona odpowiednia. Jego uzasadnienie tej kwestii jest bardzo lakoniczne.

Kasacja zastępcy RPO Stanisława Trociuka wnosi o uchylenie wyroku sądu okręgowego w zaskarżonym zakresie i przekazanie mu tego wątku do ponownego zbadania.

RPO

Grupa posłów PiS złożyła projekt ustawy zakładający zniesienie limitu składek na ZUS. Pod apelem w sprawie utrzymania limitu podpisało się w ostatnich tygodniach 65 organizacji przedsiębiorców. Konfederacja Lewiatan wyraża zdecydowany sprzeciw wobec procedowania tak ważnego projektu ustawy bez konsultacji z partnerami społecznymi. To podważa zaufanie do państwa

- Za utrzymaniem limitu opowiedziało się 65 organizacji przedsiębiorców. Tak ważna zmiana nie powinna być wprowadzana jako projekt poselski, z pominięciem konsultacji społecznych. Przedsiębiorcy nie mogą być zaskakiwani nowymi regulacjami za „pięć dwunasta", zwłaszcza takimi, które spowodują wzrost kosztów. Trudno w takiej sytuacji planować biznes. Niepewność jest największym wrogiem prowadzenia działalności gospodarczej, co od dawna sygnalizują przedsiębiorcy w prowadzonych przez nas badaniach nastrojów. W przyszłym roku 71 proc. firm boi się właśnie nieoczekiwanych zmian w prawie, a 84 proc. wzrostu kosztów zatrudnienia - uważa dr Grzegorz Baczewski, dyrektor generalny Konfederacji Lewiatan.

W uzasadnieniu projektu ustawy brak szczegółowego odniesienia się do prezentowanych w publicznej debacie wielu negatywnych skutków zniesienia limitu 30-krotności. Obniżenia wynagrodzeń wielu wysokiej klasy specjalistów i ekspertów zatrudnionych nie tylko w branżach nowych technologii, ale także w motoryzacji, medycynie, finansach, czy logistyce. Zwiększenia kosztów pracodawców. Zmniejszenia atrakcyjności tworzenia w naszym kraju miejsc pracy wysokiej jakości i dobrze wynagradzanych.

Po zniesieniu limitu składek na ZUS będzie nam trudniej rywalizować o takie miejsca pracy z innymi krajami. Doprowadzi to do odpływu kapitału i technologii, a także ograniczy inwestycje.

Autorzy projektu nie zauważają, że wprowadzenie limitu 30-krotności wiązano ze stworzeniem jednolitego systemu emerytalno-rentowego w celu zagwarantowania jego stabilności w przyszłości i niedopuszczenie do tworzenia tzw. „kominów" emerytalnych (dużych różnic wysokości przeciętnej emerytury w stosunku do emerytur najwyższych). Obecnie emeryturę w przedziale 500 - 2600 zł pobiera większość emerytów, tj. 69,7%. Natomiast emeryturę w wysokości powyżej 5000 zł tylko 3% emerytów.

Z uzasadnienia do projektu wynika, iż kluczowym argumentem za zniesieniem limitu w wysokości podstawy wymiaru składek „jest brak potrzeby ciągłego monitorowania wysokości otrzymywanych przychodów zarówno przez płatnika składek, jak i przez ubezpieczonego". Taki rodzaj argumentacji, przy braku jakiekolwiek pogłębionej Oceny Skutków Regulacji, jest wyrazem lekceważącego podejścia do istotnego tematu.

- Oczekujemy, że nowy rząd przedstawi całościowy i przejrzysty projekt zmian w systemie ubezpieczeń społecznych i w finansach publicznych, który zostanie przedyskutowany w Radzie Dialogu Społecznego i wdrożony w konsensusie z partnerami społecznymi. Tylko w ten sposób możemy zapewnić równocześnie przewidywalne i stabilne warunki dla prowadzenia biznesu i polityk publicznych. Nieprzemyślane i pośpieszne majstrowanie przy poszczególnych elementach systemu dla pozyskania kilku miliardów złotych niepewnych dodatkowych wpływów, może zakończyć się katastrofą - dodaje Baczewski.

Konfederacja Lewiatan

Ministerstwo Finansów ostrzega przed pojawiającymi się w internecie ofertami kas rejestrujących, które miałyby działać na smartfonach. Aktualnie podatnicy mogą używać wyłącznie kas rejestrujących, które posiadają homologację Głównego Urzędu Miar i mają postać sprzętową

Ministerstwo przypomina, że nadal trwają prace legislacyjne dot. kas rejestrujących mających postać oprogramowania (tzw. kas wirtualnych), do zainstalowania na różnych urządzeniach, w tym np. na smartfonach. Obecnie żadne oprogramowanie nie może samoistnie pełnić roli kasy rejestrującej, nie istnieje póki co legalna kasa na smartfony.

Pojawiające się ogłoszenia mogą zatem zawierać nieprawdziwe informacje, a korzystanie z nich może stanowić próbę wyłudzenia. Tym samym korzystanie z obecnie oferowanych kas na smartfony nie będzie oznaczać, że podatnik wywiązuje się z obowiązku rejestracji sprzedaży na kasie rejestrującej.

Ministerstwo Finansów

Prokuratura Regionalna w Poznaniu nadzoruje, prowadzone przez Delegaturę Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Poznaniu, śledztwo dotyczące funkcjonowania zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu popełnianie szeregu przestępstw związanych z wyłudzeniami dotacji

Międzynarodowy charakter działań przestępczych

Polegały one na poświadczania nieprawdy w dokumentach, doprowadzeniu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarbu Państwa poprzez nieuprawnione domaganie się zwrotu nadwyżki podatku VAT, wyłudzenia dotacji z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz podejmowania czynności związanych z tzw. praniem brudnych pieniędzy w postaci zlecania wypłat gotówkowych oraz przelewów środków w kwocie ponad 4 milionów złotych pomiędzy rachunkami wielu firm, mających siedziby na terenie kraju, a także Wielkiej Brytanii i w Pakistanie.

Zarzuty

Na polecenie prokuratora zatrzymano podejrzanego o kierowanie zorganizowaną grupą przestępczą Szymona B., któremu uzupełniono przedstawione już w śledztwie zarzuty, a także ogłoszono nowe, w tym z art. 299 k.k., dotyczące prania brudnych pieniędzy.

Podejrzanemu zarzuca się także oszustwa podatkowe polegające na obrocie maszynami o znacznie zawyżonej wartości oraz wyłudzenie dotacji z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości na kwotę około 13 milionów złotych. Za zarzucone podejrzanym przestępstwa grozi kara do 10 lat pozbawienia wolności.

Środki zapobiegawcze

Na wniosek prokuratora, Sąd Rejonowy Poznań Stare Miasto w Poznaniu zastosował wobec podejrzanego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 2 miesięcy.
Sprawa ma charakter rozwojowy i nie są wykluczone dalsze zatrzymania. Dotychczas w śledztwie zarzuty usłyszało 16 osób.

Prokuratura Krajowa

Funkcjonariusze lubelskiej delegatury Centralnego Biura Antykorupcyjnego zatrzymali trzy osoby. Wśród nich są dwie osoby zarządzające i przedstawiciel spółek realizujących szkolenia

Prowadzone postępowanie dotyczy wyłudzenia w latach 2018-2019 dotacji w ramach projektu realizowanego przez Lubelski Park Naukowo - Technologiczny S.A. w Lublinie. Projekt ,,Usługi rozwojowe dla MŚP w podregionie lubelskim” miał na celu poprawę konkurencyjności oraz przystosowanie pracodawców i pracowników do zmian zachodzących w gospodarce.

Mechanizm przestępstwa polegał na wejściu w porozumienie pomiędzy firmą szkolącą a przedsiębiorcą i stworzeniu fikcyjnych dokumentów związanych z organizacją szkolenia, a w konsekwencji na otrzymanie zwrotu części kosztów dla przedsiębiorcy ubiegającego się o dotacje. Tym procederem zatrzymani doprowadzili do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Zarząd Województwa Lubelskiego w kwocie co najmniej 200 tys. zł.

Agenci CBA przeszukali mieszkania oraz biura zatrzymanych. Zgromadzony materiał zostanie przekazany do zamojskiej Prokuratury Okręgowej, która nadzoruje toczące się postępowanie. Jest to pierwsza realizacja w tym postępowaniu.

CBA

Sąd Okręgowy w Krakowie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydał 5 listopada postanowienie o wstrzymaniu przeniesienia prok. Mariusza Krasonia z Krakowa do WrocławiaProk. Krasoń opiekuje się w Krakowie rodzicami, delegowanie go do pracy w miejscowości odległej o kilkaset kilometrów na podstawie ogólnikowego uzasadnienia Prokuratury Krajowej miało cechy szykany, zwłaszcza, że zainteresowany jest aktywnym działaczem stowarzyszenia Lex Super Omnia

Prokurator Krajowy Bogdan Święczkowski przeniósł prok. Krasonia z Krakowa do Wrocławia twierdząc, że ma prawo przenosić prokuratorów tam, gdzie wymaga tego interes Prokuratury, i nie musi tych decyzji szczegółowo uzasadniać (wyjaśniał to stanowisko w pismach do RPO, który poprosił o wyjaśnienia).

RPO stanął na stanowisku przeciwnym: koncepcja prok. Święczkowskiego zaprzecza podstawowym zasadom prawa pracy, które mają również zastosowanie do prokuratorów. W myśl tych zasad pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika.

Nie sposób zaś mówić o poszanowaniu godności i dóbr osobistych pracownika będącego prokuratorem wówczas, gdy nie może on nawet poznać przyczyn, dla których został delegowany do miejsca odległego od swojego stałego miejsca zamieszkania oraz dwa szczeble niżej w hierarchii służbowej.

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślał także, że nie ma żadnych uzasadnionych powodów, aby także w sprawach delegowania prokuratora bez jego zgody nie był uwzględniany – jak wymaga tego wskazane orzecznictwo Sądu Najwyższego - słuszny interes prokuratora. Tylko w ten sposób można bowiem uniknąć sytuacji, w której człowiek pozostaje wyłącznie przedmiotem podejmowanych wobec niego działań.

Prok. Krasoń zaskarżył decyzję zwierzchników do sądu a Sąd Okręgowy w Krakowie przyjął sprawę do rozpoznania. Powołał się na art. 101 ust. 1 Prawa o prokuraturze (Dz.U.2019.740), który stanowi, że sprawy o roszczenia ze stosunku służbowego prokuratora są rozpoznawane na drodze sądowej przez sąd właściwy dla spraw pracowniczych, czyli przez sąd w postępowaniu cywilnym normowanym przez przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.

Do czasu rozstrzygnięcia Sąd postanowił wydać zabezpieczenie, a więc wstrzymać delegowanie prokuratora Krasonia.

RPO bada możliwość zgłoszenia udziału w toczącym się przed Sądem Okręgowym w Krakowie o ustalenie treści stosunku służbowego.

RPO

5 listopada br. Sąd Apelacyjny w Gdańsku - po rozpoznaniu apelacji złożonych przez prokuratora i obrońcę - wydał wyrok w sprawie Marka M., animatora kultury oskarżonego o popełnienie łącznie 35 drastycznych przestępstw o charakterze pedofilskim

Śledztwo w tej sprawie prowadziła Prokuratura Rejonowa Bydgoszcz- Południe w Bydgoszczy, która w maju 2018r. skierowała przeciwko niespełna 40- letniemu mężczyźnie obszerny akt oskarżenia, zarzucając mu seksualne wykorzystanie siedmiu chłopców (w wieku od 6 do 12 lat) oraz kilkuletniej dziewczynki. Do czynów: tych dochodziło cyklicznie w okresie od sierpnia 2015 roku do października 2016r. w Bydgoszczy oraz okolicznych miejscowościach.

Jak ujawniono, Marek M., nie tylko wykorzystywał zaufanie dzieci, ale także podstępnie podawał im środki znoszące możliwość świadomego odbioru bodźców i świadomej obrony w celu doprowadzania małoletnich do czynności seksualnych. Zdarzenia te utrwalał przy użyciu telefonu komórkowego.

Zarzucone Markowi M. przestępstwa zostały zakwalifikowane z art. 200 par. 1 kk (seksualne wykorzystanie małoletnich), art. 202 par. 4 kk (utrwalanie treści pornograficznych z udziałem małoletnich) i art. 197 par. 3 pkt 2 kk (podstępne doprowadzanie małoletnich do obcowania płciowego).

Na zabezpieczonych w miejscu zamieszkania mężczyzny nośnikach elektronicznych ujawniono ponadto kilkaset plików zawierających treści pornograficzne z udziałem dzieci, co legło u podstaw przedstawienia Markowi M. także zarzutu z art. 202 par. 4a kk.

Kara łączna sądu I instancji

Z uwagi na wyjątkowo bulwersujący sposób działania oskarżonego oraz rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynów, których się dopuścił, prokurator w mowie końcowej wnioskował o wymierzenie mu kary łącznej pozbawienia wolności przy zastosowaniu art. 86 par. 1a kk.

Sąd uwzględnił wniosek prokuratora orzekając najsurowszą karę. tj. karę 25 lat pozbawienia wolności. Oprócz wieloletniego więzienia wobec Marka M. orzeczono zakaz kontaktowania się oraz zbliżania do pokrzywdzonych, a także środek karny w postaci dożywotniego zakazu zajmowania stanowisk, wykonywania zawodów oraz działalności związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub opieką nad nimi. Sąd zastosował wobec oskarżonego także środek zabezpieczający, nakazując jego umieszczenie – po odbyciu kary pozbawienia wolności – w zakładzie psychiatrycznym dla sprawców przestępstw przeciw wolności seksualnej, popełnionych w związku z zaburzeniem preferencji seksualnych.

Surowsze kary jednostkowe

Od wyroku odwołali się – składają własne apelacje – zarówno obrońca oskarżonego, jak i prokurator. Obrońca wskazywał na błędy natury proceduralnej, jakich miał dopuścić się Sąd I Instancji, domagając się m.in. częściowego umorzenia postępowania, częściowego uchylenia wyroku, a w pozostałej części – orzeczenia przez Sąd łagodniejszej kary.

Prokurator domagał się zaś m.in. wymierzenia przez Sąd surowszych tzw. kar jednostkowych orzeczonych za poszczególne przypisane oskarżonemu przestępstwa.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku nie przychylił się do apelacji obrońcy. Uwzględnił natomiast częściowo apelację prokuratora, wymierzając oskarżonemu surowsze kary jednostkowe. Ponadto Sąd utrzymał w mocy, jako karę łączną, karę 25 lat pozbawienia wolności, którą oskarżony – decyzją Sądu – ma odbywać w systemie terapeutycznym. W pozostałym zakresie Sąd utrzymał w mocy wyrok Sądu I Instancji.

Orzeczenie jest prawomocne.

Prokuratura Krajowa

Prezydent Ustawę z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej. Nowelizacja wdraża do polskiego porządku prawnego niektóre instytucje prawne, znane na gruncie Konwencji o udzielaniu patentów europejskich, w szczególności dostosowuje przesłanki uzyskania na wynalazek ochrony patentowej i wprowadza prawo do ograniczenia patentu przez zmianę zastrzeżeń patentowych

Ustawa przewiduje w szczególności:

1) rozszerzenie możliwości zwolnienia z opłat okresowych (za pierwszy okres ochrony) na wzory przemysłowe i znaki towarowe, mające na celu wsparcie przedsiębiorców na początkowym etapie prowadzenia działalności gospodarczej;

2) usprawnienie postępowania przed Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej, w tym przyspieszenie postępowania spornego oraz skrócenie czasu oczekiwania na wydanie dokumentów potwierdzających udzielenie prawa wyłącznego oraz wprowadzenie szybkiej ścieżki procedury i skrócenie jej do mniej niż 1 miesiąca;

3) uporządkowanie systemu rozpatrywania sprzeciwów w Urzędzie Patentowym w odniesieniu do prawomocnych decyzji Urzędu dotyczących: udzielenia patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji oraz wprowadzenie zmian mających na celu usprawnienie i przyspieszenie postępowania spornego;

4) zwiększenie dostępności pomocy prawnej w sferze ochrony własności przemysłowej przez wprowadzenie rozwiązania, zgodnie z którym pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed Urzędem Patentowym w sprawach wzorów przemysłowych i oznaczeń geograficznych mogą być, oprócz rzeczników patentowych, także adwokaci i radcy prawni;

5) wprowadzenie instrumentów nadzoru nad Urzędem Patentowym, dostępnych ministrowi właściwemu do spraw gospodarki, i wprowadzenie kadencyjności pełnienia funkcji przez Prezesa Urzędu Patentowego;

6) dostosowanie niektórych przepisów ustawy do przepisów Konwencji o patencie europejskim i Układzie o współpracy patentowej oraz innych dokumentów;

7) zmianę przepisów regulujących roszczenia cywilnoprawne, tj. zabezpieczenie dowodów naruszenia praw własności przemysłowej oraz tzw. roszczenia informacyjnego w sposób zapewniający należytą ochronę uprawnionych, przy jednoczesnym uwzględnieniu praw osób trzecich, którzy nie są naruszycielami praw własności przemysłowej.

Kancelaria Prezydenta RP

Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Prawo do stypendiów zależy w praktyce od tego, czy studia trwają pięć czy sześć lat (co jest normą na uczelniach medycznych). Student medycyny straci zatem prawo do stypendium, jeśli np. z powodu choroby wydłuży czas nauki. Student prawa wydłużający naukę o rok - prawo do stypendium zachowa. RPO nie podważa zasady powiązania prawa do stypendium ze studiowaniem w terminie. Przepisy w nieuzasadniony sposób odmiennie traktują jednak studentów w zależności od kierunku studiów

Studenci skarżą się na zasady przyznawania stypendiów (ich podstawą jest Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce). O stypendia (socjalne, dla osób z niepełnosprawnościami, stypendium rektora lub ministra), oraz zapomogi może się ubiegać tylko ktoś, kto studiuje nie dłużej niż 6 lat. Celem przepisu jest premiowanie także za terminowe kończenie studiów.

Zastępca Dyrektora Departamentu Szkolnictwa Wyższego w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego wyjaśnił, że skoro przepisy stosuje się wobec wszystkich studentów, to nie może być mowy o dyskryminacji. RPO ma jednak wątpliwości: bo tu istotne jest nie to, że się jest studentem, ale to, że studia są w Polsce różne: jedne trwają 3 lata, inne 5, są w końcu i studia sześcioletnie.

Dlatego równa reguła przyniesie nierówny skutek: ktoś, kto jest na trzyletnich studiach licencjackich, może je wydłużać do trzech lat nie tracąc prawa ubiegania się o stypendium. Student medycyny nie może mieć nawet rocznej, najbardziej zasadnej przerwy w nauce.

Rzecznik zwrócił się o stanowisko w tej sprawie do wicepremiera, ministra nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina.

RPO

W październiku pracownicy UOKiK w asyście policji wkroczyli jednocześnie do czterech spółek, należących do trzech grup kapitałowych: Eltrim Kable z Ruszkowa (woj. warmińsko-mazurskie), NKT z Warszowic (woj. śląskie) oraz Tele-Fonika Kable z Myślenic (woj. małopolskie)

- Przeszukanie odbyło się w ramach prowadzonego postępowania wyjaśniającego. Sprawdzamy w nim, czy firmy produkujące i wprowadzające na rynek kable i przewody ustalały między sobą ceny i wymieniały się poufnymi informacjami. Zebraliśmy dokumenty papierowe i pliki elektroniczne, które będziemy teraz analizować – powiedział prezes UOKiK Marek Niechciał.

Podejrzewane przez urząd praktyki mogą naruszać zarówno przepisy krajowe, jak i unijne. Postępowanie wyjaśniające to wstępny etap działań UOKiK, prowadzone jest w sprawie, a nie przeciwko konkretnym przedsiębiorcom.

Przeszukanie w siedzibie przedsiębiorcy to narzędzie, które urząd stosuje w sytuacjach, kiedy podejrzewa, że znajdują się tam dowody naruszenia prawa ochrony konkurencji. Prowadzone jest wyłącznie po uzyskaniu przez UOKiK zgody sądu i najczęściej w asyście policji. Przedsiębiorca ma wówczas obowiązek wpuścić przeszukujących do budynków i lokali, a także udostępnić wszystkie dokumenty oraz nośniki danych.

Za udział w porozumieniu ograniczającym konkurencję grozi kara finansowa w wysokości do 10 proc. obrotu przedsiębiorcy. Menadżerom odpowiedzialnym za zawarcie zmowy grozi z kolei kara pieniężna w wysokości do 2 mln zł.

Program łagodzenia kar (leniency) - daje przedsiębiorcy uczestniczącemu w nielegalnym porozumieniu oraz menadżerom odpowiedzialnym za zmowę szansę uniknięcia kary pieniężnej lub jej obniżenia. Można z niego skorzystać pod warunkiem współpracy z UOKiK jako „świadek koronny” oraz dostarczenia dowodów lub informacji dotyczących istnienia niedozwolonego porozumienia.

UOKiK

Funkcjonariusze gdańskiej delegatury CBA zatrzymali przedstawiciela miejscowej firmy ochroniarskiej, byłego funkcjonariusza Policji tuż po przyjęciu przez niego 50 tys. zł, które miały stanowić pierwszą ratę obiecanej korzyści majątkowej

Pieniądze zapakowane w reklamówkę przekazano na jednym z gdańskich parkingów. Jak ustalili agenci CBA zatrzymany powoływał się na wpływy w Komendzie Głównej Policji i w zamian za 100 tys. zł podjął się pomyślnego załatwienia spraw karnych.

Funkcjonariusze przeszukali siedzibę firmy oraz miejsce zamieszkania zatrzymanego, gdzie zabezpieczono dokumentację oraz nośniki danych. Zgromadzone materiały dowodowe i zatrzymany trafią do Prokuratury Okręgowej w Gdańsku.

CBA

Prokuratura Regionalna w Poznaniu nadzoruje śledztwo, prowadzone przez Zarząd w Poznaniu Centralnego Biura Śledczego Policji, dotyczące działalności zorganizowanej grupy przestępczej, zajmującej się w latach 2013/2014 popełnianiem przestępstw związanych z poświadczaniem nieprawdy w dokumentach, nierzetelnym wystawianiem faktur VAT oraz praniem brudnych pieniędzy 

Wpadli w wyniku kontroli skarbowej

Podjęte czynności procesowe związane są z uzyskaniem wyników kontroli pewnej spółki z o.o. za okres od stycznia 2013 roku do marca 2014 roku, przeprowadzonej przez Wielkopolski Urząd Celno – Skarbowy w Poznaniu. W jej toku ujawniono, że wszystkie transakcje spółki były pozorne, a podmiot ten pełnił rolą „słupa”, który wystawiał faktury na sprzedaż w kraju paliwa ze stawką 23 proc.

Mechanizm oszustwa polegał na wewnątrzwspólnotowym nabywaniu za pośrednictwem tej firmy paliwa ze stawką 0 proc., m.in. od cypryjskiej spółki, natomiast w wystawionych fakturach dla odbiorców paliwa w kraju spółka wykazywała podatek należny ze stawką 23 proc.

Szef grupy przestępczej

Ustalono także, że przestępstwa te dokonywane były w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, której członkowie związani byli również z innymi podmiotami gospodarczymi. Szefem grupy przestępczej był pełnomocnik firmy, która zajmowała się obsługą finansów ww. skontrolowanego podmiotu. Firma ta pełniła także rolę „operatora finansowego” wobec kilku współpracujących z nią podmiotów, polegającą na dokonywaniu płatności poza ich oficjalnymi rachunkami bankowymi.

Fikcyjne faktury na setki milionów

W ramach przestępczego procederu grupa sprowadzała na polski obszar celny olej napędowy, benzynę i olej opałowy pochodzące od niemieckich i polskich podmiotów gospodarczych, a następnie organizowała fikcyjny obrót towarowy i fakturowy dotyczący paliw płynnych. Podejrzani działali na terenie Republiki Federalnej Niemiec i w Polsce, m.in. w Grodzisku Wielkopolskim, Nowym Tomyślu, Warszawie, Granowie
i innych miejscowościach.

Ze zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego wynika, że przestępcy posłużyli się 1041 poświadczającymi nieprawdę fakturami VAT, wskazującymi na rzekome nabycie towarów od firm, faktycznie nie prowadzących działalności gospodarczej. Fikcyjne operacje dotyczyły kwoty niemal 160 mln złotych, w tym podatku VAT w kwocie prawie 30 mln złotych.

Równocześnie firma związana z kierownikiem grupy przestępczej wystawiła 2132 sfałszowane faktury na rzecz 108 podmiotów krajowych na kwotę ponad 162 mln złotych, w tym podatek VAT w kwocie ponad 30 mln złotych.

Zarzuty

Zatrzymanym osobom prokurator zarzucił udział w zorganizowanej grupie przestępczej (jednemu z nich kierowanie nią), popełnienie przestępstw poświadczenia nieprawdy w dokumentach, prania brudnych pieniędzy oraz przestępstw skarbowych, związanych z narażeniem Skarbu Państwa na uszczuplenia podatkowe. Są to czyny kwalifikowane m.in. z art. 258 par. 1 kk, 271 par. 1 i 3 kk, 299 par.1 i 5 kk, 62 par 2 kks i in. Grozi za nie kara do 15 lat pozbawienia wolności.

Środki zapobiegawcze

Dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania wobec 2 podejrzanych prokurator skierował do Sądu Rejonowego Poznań Stare Miasto w Poznaniu wnioski o zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. Sąd podzielił argumenty prokuratora i aresztował tych podejrzanych na 3 miesiące.
Wobec 3 podejrzanych prokurator zastosował środki zapobiegawcze w postaci dozorów Policji, poręczeń majątkowych oraz zakazów opuszczania kraju połączonych z zatrzymaniem paszportu.

Prokuratura Krajowa

Jak pisały media, specjalny sensor, ustawiony np. na biurku pracownika PKO BP, reaguje i zlicza uśmiechy doradcy podczas rozmowy z klientem. Według mediów, pracownik ma być motywowany do uśmiechania się poprzez system nagród, bo im więcej się uśmiecha, tym bardziej zadowolony jest klient. Udział w tym programie jest dobrowolny

W związku z niepokojącymi sygnałami co do technologii stosowanych w PKO BP, Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Głównego Inspektora Pracy o zbadanie sprawy.

Rzecznik podkreślał, że prywatność jednostki jest chroniona konstytucyjnie w art. 47. Z kolei art. 51 Konstytucji odnosi się do przetwarzania informacji o jednostce. Ochrona prywatności wynika także z art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Ochrona prywatności jednostki wiąże się z jej godnością (art. 30 Konstytucji). Poszanowanie godności jest też podstawową zasadą prawa pracy. Zgodnie z art. 111 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika.

Ponadto RPO przypominał, że dane biometryczne zaliczono do kategorii danych objętych szczególną ochroną po wejściu w życie RODO. Art. 9 RODO wprowadza generalny zakaz przetwarzania danych biometrycznych w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej. Określone w RODO cechy fizyczne i fizjologiczne mogą obejmować m.in. linie papilarne, wygląd siatkówki lub tęczówki oka, owal twarzy, kształt małżowiny usznej, geometrię ręki, układ naczyń krwionośnych dłoni, głos i jego barwę. W tej sytuacji dane przetwarzane w banku PKO BP należy uznać za dane objęte szczególną ochroną.

Wyjaśnienia prezesa PKO BP

- Podstawowym celem pilotażowego wdrożenia rozwiązania Ouantum CX w Banku jest zachęcenie pracowników i klientów oddziałów Banku do dzielenia się uśmiechem – napisał do Rzecznika prezes PKO Banku Polskiego Zbigniew Jagiełło. Zaprzeczył, aby chodziło o ocenę pracowników i ich monitoring, jak błędnie przedstawiają to media.

Mając przekonanie, że bank to miejsce, gdzie relacje mają znaczenie, zdecydowaliśmy się nawiązać w tym projekcie współpracę z polska firmą technologiczną Ouantum CX. Służy to pozytywnemu wpływaniu na atmosferę w oddziałach Banku oraz szerzeniu życzliwości w lokalnych społecznościach. Każdy uśmiech to jeden grosz z funduszu Fundacji PKO Banku Polskiego przeznaczony na lokalny cel dobroczynny.

Rozwiązanie jest analogiczne do powszechnie prowadzonych akcji pracowniczych motywujących do aktywności fizycznej, gdzie każdy krok czy kilometr to datek na cel charytatywny. Kierowaliśmy się przede wszystkim tym, jaki wpływ na relacje międzyludzkie ma uśmiech. Uśmiech pomaga przełamywać bariery międzyludzkie i pozytywnie wpływa na zdrowie (dotlenia organizm, pobudza krążenie krwi, wzmacnia odporność serca na stres).

Decydując się na pilotaż, poddaliśmy analizie wszelkie aspekty prawne. Sensory Ouantum CX umożliwiają w czasie rzeczywistym określenie emocji. Nie należy ich stawiać na równi z kamerami rejestrującymi obraz. Nie stanowią one narzędzia do monitoringu i oceny pracowników, jak błędnie przedstawiają je media.

Liczone uśmiechy są anonimowe i nie mają wpływu na przyjęty w Banku system premiowy. Indywidualne wyniki są dostępne wyłącznie dla pracowników biorących udział w testach. Każdy bierze udział w projekcie dobrowolnie. Nie ma też obowiązku uruchamiania rozwiązania na co dzień. Przełożeni nie otrzymują informacji, kiedy pracownicy korzystają z aplikacji. Każdy pracownik w dowolnym momencie, bez podania przyczyny i bez jakichkolwiek konsekwencji ze strony Banku, ma prawo zrezygnować z udziału w projekcie oraz usunąć wszystkie dane dotyczące jego aktywności mierzonej sensorem z platformy dostawcy. Bank gwarantuje uczestnikom anonimowość w przypadku rezygnacji. Na dziś nie było jednak takiej sytuacji.

Technologia w żaden sposób nie narusza przepisów RODO. Dane zbierane za pośrednictwem Ouantum CX są wynikiem analizy sensorów, których budowa nie pozwala na zapis obrazu i dźwięku, a tym samym na identyfikację osób. Sensory nie są połączone z systemami Banku, przez co nie ma możliwości scalania żadnych danych. Na serwer przesyłana jest jedynie końcowa liczba uśmiechów w formie zakodowanego ciągu znaków.

Rozwiązanie Ouantum CX nie służy do gromadzenia żadnych danych biometrycznych. Zgodnie z art. 4 pkt 14 RODO są nimi „dane osobowe, które wynikają ze specjalnego przetwarzania technicznego, dotyczą cech fizycznych, fizjologicznych lub behawioralnych osoby fizycznej oraz umożliwiają lub potwierdzają jednoznaczną identyfikację tej osoby, takie jak wizerunek twarzy lub dane daktyloskopijne”. Informacje przetwarzane w związku ze stosowaniem tego rozwiązania nie są danymi biometrycznymi.

Dziś, po ponad 10 miesiącach trwania projektu i ponad 312 000 interakcjach naszych klientów i pracowników z rozwiązaniem Ouantum CX, możemy powiedzieć, że technologia może mieć wymiar społeczny. Wszystkie strony biorące udział w projekcie wygrywają. Budując pozytywny nawyk uśmiechu wśród pracowników, oprócz poprawy atmosfery w oddziale, wpływamy pozytywnie na stan zdrowia fizycznego i psychicznego pracowników.

RPO

Na wniosek pełnomocników państwa Dziubaków Rzecznik Praw Obywatelskich 31 października przystąpił do sprawy przed Sądem Okręgowym w Warszawie. Wniósł o odroczenie rozprawy oraz danie RPO (zakreślenie) 30-dniowego terminu na przedstawienie stanowiska z uwagi na ważny interes publiczny. Sąd 4 listopada uwzględnił ten wniosek

Zdaniem państwa Dziubaków ich umowa kredytowa zawiera istotne klauzule niedozwolone (abuzywne) i nie może być utrzymana w mocy. Bank jest przeciwnego zdania i sprawę musi rozstrzygnąć sąd.

W sprawie tej Sąd Okręgowy w Warszawie zadał wcześniej pytanie prejudycjalne Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ten wskazał przed miesiącem zasady, w ramach których sąd państwa członkowskiego UE powinien rozstrzygać spór kredytobiorcy (konsumenta) z bankiem, by pozostać w zgodzie z prawem europejskim.

RPO jako organ powołany do ochrony praw i wolności obywatelskich wskazuje, że polska Konstytucja gwarantuje zarówno wolność działalności gospodarczej jak i poszanowanie praw konsumentów. RPO działa na rzecz równowagi tych wartości wskazując, że Polska nie zawsze do tej pory korzystała ze standardów prawa europejskiego w zakresie ochrony praw konsumentów. Z tego powodu RPO uważnie śledzi orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE i powołuje się na nie przystępując do spraw przed polskimi sądami po stronie konsumentów.

RPO aktywnie włączył się w rozwiązywanie sprawy dotyczących kredytów „frankowych” pod koniec 2016 r., gdy stało się jasne, że nie nastąpi żadne generalne systemowe rozwiązanie dotyczące tych umów. W toku akcji informacyjnej prowadzonej w 2017 r. skupiał się na przekazaniu kredytobiorcom podstawowych informacji o tym, jak korzystać z pomocy instytucji stojących w Polsce na straży praw konsumentów. Kolejnym krokiem była analiza kluczowych spraw sądowych w tej dziedzinie i formułowanie pro-obywatelskiej argumentacji prawnej.

RPO

W III kwartale 2019 r. padł rekord liczby dokumentów zastrzeżonych w Systemie DOKUMENTY ZASTRZEŻONE – w tym okresie baza wzrosła o ponad 45,2 tysiąca szt. To najlepszy wynik od 12 lat objętych badaniem w raporcie infoDOK. Jednocześnie liczba zablokowanych prób wyłudzeń kredytów utrzymała się na stosunkowo niskim poziomie 1,2 tys. takich przypadków, których łącznie próbowano ukraść 66,6 mln zł 

W okresie lipiec – wrzesień 2019 r. baza Systemu DZ wzrosła o 45.208 szt. dokumentów i zawierała łącznie ponad 1 milion 824 tysiące szt. dokumentów zastrzeżonych z powodu ich zagubienia lub kradzieży.

Każdy kolejny tak udany kwartał z punktu widzenia wysokiej liczby zastrzeżonych dokumentów z jednoczesną niską liczbą prób wyłudzeń kredytów bardzo nas cieszy. Podkreślamy, że zastrzeżeń można dokonywać nie tylko osobiście w oddziałach banku, ale także z wykorzystaniem numeru +48 828 828 828, który do tej pory kojarzony był głównie z Systemem Zastrzegani Kart – powiedział Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich.

Codziennie do międzybankowej bazy Systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE trafiało aż 491 dokumentów to taj, jakby przez 24 godziny na dobę, przez 7 dni w tygodniu co 3 minuty zastrzegano jakiś skradziony lub zagubiony dowód osobisty, paszport lub prawo jazdy. Gdyby nie System DOKUMENTY ZASTRZEŻONE, każdy taki dokument mógłby zostać wykorzystany np. do wyłudzenia kredytu – w tym miejscu warto podkreślić, że średnio próbuje się w Polsce ukraść w ten sposób niemal 30 tysięcy złotych.

Koniunktura bankowa – PENGAB

W październiku Index Pengab odnotował wartość 21.3 pkt, m/m jest niższy o 4.2 pkt, a r/r spadł o 4.7 pkt. Odnotowano wyraźny spadek aktywności na wszystkich monitorowanych rynkach. Kolejny miesiąc z rzędu wyraźnie pogorszyły się prognozy trzymiesięczne dla rynku kredytów dla osób indywidualnych, a także kredytów dla przedsiębiorstw. Korektom uległy także prognozy sześciomiesięczne dla rynku depozytowego jak i kredytowego z wyjątkiem rynku kredytów mieszkaniowych.

Wyraźnie pogorszyła się m/m sześciomiesięczna prognoza sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych. W trendzie spadkowych pozostaje także prognoza sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw oraz gospodarki kraju.

Związek Banków Polskich

Szef Twittera, Jack Dorsey, ogłosił, że od 22 listopada portal przestanie sprzedawać reklamy polityczne na całym świecie. Jego zdaniem reklamy polityczne w mediach społecznościowych – precyzyjnie targetowane, optymalizowane z pomocą algorytmów i niesprawdzane pod kątem zawartości fałszywych informacji – stanowią zagrożenie dla dyskursu publicznego. Politycy powinni na zasięg zapracować, a nie go kupić

Twitter zdobył się na ten śmiały ruch niedługo po tym, jak Facebook ogłosił, że ze względu na wolność słowa nie będzie oceniał reklam politycznych pod kątem prawdziwości zawartych w nich informacji. Takie podejście spotkało się z krytyką i zarzutami o to, że portal będzie jawnie zarabiał na reklamach politycznych szerzących kłamstwa.

Choć z zadowoleniem przyjęliśmy decyzję Twittera, to nie należy się łudzić, że wystarczy zablokować reklamy polityczne, by rozwiązać problem dezinformacji. Duża część fałszywych i mylących wiadomości jest rozpowszechniana za pomocą organicznych, niesponsorowanych postów i powielana w funkcjonujących na Twitterze bańkach informacyjnych.

To, co odróżnia reklamy od treści organicznych, to możliwość dotarcia do precyzyjnie wybranych grup ludzi w oparciu o cechy wywnioskowane przez algorytmy na podstawie ich zachowania w Internecie. W tym kontekście polityka to jednak tylko jeden z obszarów walki o wpływ na decyzje użytkowników.

Na fali decyzji Twittera pojawiły się też obawy, o to, czy nieostra definicja reklam politycznych (obejmująca nie tylko reklamy partii i kandydatów, ale także tzw. issue ads, czyli reklamy społeczno-polityczne) nie sprawi, że przez twitterowy filtr przedostaną się reklamy, które w zawoalowany sposób będą mówiły o polityce. W końcu, niektórzy twierdzą, że nie ma spraw, które nie byłyby polityczne.

Dostrzegając to ryzyko, widzimy jedno rozwiązanie, które pozwoliłoby je zmniejszyć: uwzględnienie w dotychczasowej bibliotece reklam politycznych wszystkich reklam, również tych komercyjnych. Związana z tym przejrzystość pozwoliłaby badaczom, organizacjom społecznym i zwykłym użytkownikom monitorować, czy Twitter faktycznie wywiązuje się ze swoich deklaracji, a dodatkowo rzuciłaby więcej światła na praktyki targetowania reklam w ogóle, również tych, które w oparciu o to, kim jesteśmy, starają się nam sprzedać pożyczkę czy ubezpieczenie, a nie kandydata w wyborach.

Karolina Iwańska

Fundacja Panoptykon

https://panoptykon.org/twitter-zakazuje-reklam-politycznych

Prokuratura Okręgowa w Bydgoszczy nadzoruje wieloosobowe i wielowątkowe śledztwo dotyczące zorganizowanej grupy przestępczej, która w latach 2011-2013 zajmowała się, w różnych miejscowościach na terenie Polski, popełnianiem przestępstw gospodarczych oraz przestępstw skarbowych, związanych z uszczuplaniem podatku od towaru i usług w zakresie obrotu towarami, w szczególności w postaci wyrobów stalowych

Na polecenie prokuratora, 29 i 30 października 2019 r., funkcjonariusze Zarządu w Białymstoku Centralnego Biura Śledczego Policji zatrzymali kolejne dwie osoby, tj. byłą pracownicę jednego z warszawskich banków i księgową - byłą pracownicę biura rachunkowego, które były uwikłane w przestępczy proceder.

Mechanizm przestępczego działania

Działanie sprawców polegało na wykorzystywaniu struktur podmiotów – spółek rejestrowanych na podstawione osoby (tzw. słupy), które były faktycznie kontrolowane przez członków grupy.

W ramach ich funkcjonowania pozorowano prowadzenie przez te podmioty działalności gospodarczej w zakresie obrotu wyrobami stalowymi, a następnie składano organom podatkowym zawierające nieprawdę lub zatajające prawdę deklaracje podatkowe, zawyżając w nich podatek naliczony z tytułu rozliczenia faktur VAT zakupu towarów nie dokumentujących rzeczywistych transakcji gospodarczych.

Wielomilionowe uszczuplenia podatku VAT

Działania te prowadziły w konsekwencji do uszczupleń w zakresie podatku VAT w wielkich wartościach, w łącznej kwocie ponad 17 milionów złotych zł. Ponadto członkowie grupy tworzyli i ewidencjonowali nierzetelną dokumentację księgową oraz podejmowali czynności, które miały na celu udaremnienie stwierdzenia przestępczego pochodzenia korzyści majątkowych związanych z popełnieniem przestępstw karnoskarbowych (tzw. pranie pieniędzy).

Zebrany dotąd materiał dowodowy pozwolił na sukcesywne rozliczanie członków grupy. Zarzuty dotyczące udziału w zorganizowanej grupie przestępczej oraz popełniania w jej strukturach przestępstw karnoskarbowych, przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów, a także przestępstw związanych z tzw. praniem pieniędzy, usłyszały dotąd już 23 osoby, w tym kierujący grupą 40-letni Tomasz. R.

Zarzuty

Prokurator przedstawił zatrzymanym osobom zarzuty popełnienia, w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, szeregu przestępstw, w tym dotyczących wyłudzeń kredytów z banków i innych instytucji finansowych w znacznych kwotach (jeden z wyłudzonych kredytów opiewał na 1 milion zł). Są to czyny kwalifikowane m.in. z art. 258 par. 1 kk, 286 par. 1 kk 297 par. 1 kk oraz przestępstwa karno – skarbowe. Grozi im kara do 12 lat pozbawienia wolności.

Środki zapobiegawcze

Celem zabezpieczenia prawidłowego toku śledztwa prokurator zastosował wobec ww. środki zapobiegawcze w postaci dozoru Policji oraz poręczeń majątkowych.

W ramach śledztwa podejmowane są także czynności mające na celu zabezpieczenie na mieniu podejrzanych kobiet grożących im kar i środków o charakterze majątkowym.

Prokuratura Krajowa

Od 1 stycznia 2020 r. PIT, CIT i VAT zapłacisz do urzędu skarbowego wyłącznie za pomocą indywidualnego rachunku podatkowego (mikrorachunku podatkowego). Swój numer mikrorachunku możesz sprawdzić już teraz w generatorze dostępnym na stronie podatki.gov.pl lub w dowolnym urzędzie skarbowym. Wystarczy podać swój numer PESEL lub NIP

„Indywidualny rachunek podatkowy, tak zwany mikrorachunek podatkowy, to nowe uproszczenie przygotowane przez Ministerstwo Finansów i Krajową Administrację Skarbową. Dzięki niemu od 1 stycznia 2020 r. podatnik będzie mieć swój jeden, stały, indywidualny rachunek, który będzie służyć do wpłat podatków PIT, CIT i VAT” – powiedział minister finansów, inwestycji i rozwoju Jerzy Kwieciński.

Numer mikrorachunku w szybki i prosty sposób możesz wygenerować już dzisiaj na stronie podatki.gov.pl. Otrzymasz go również w dowolnym urzędzie skarbowym.

Wystarczy, że podasz:

swój PESEL, gdy jesteś osobą fizyczną lub

NIP w przypadku organizacji.

„Generator mikrorachunku podatkowego działa całodobowo, dzięki temu swój numer można sprawdzić w każdym czasie i miejscu, np. korzystając z telefonu czy tabletu. Korzyścią dla podatników jest również to, że wygenerowanie i prowadzenie mikrorachunku jest całkowicie bezpłatne” – wyjaśnia minister Kwieciński.

Numer nadawany jest każdemu podatnikowi i płatnikowi automatycznie – to znaczy, że nie wymaga składania żadnych wniosków do urzędu skarbowego. Numer sprawdzisz wgeneratorze na stronie podatki.gov.pl. Nie korzystaj z żadnych innych stron internetowych lub np. numerów rachunków otrzymanych e-mailem lub SMS-em. Mogą być one próbą wyłudzenia. Twój mikrorachunek, oprócz twojego identyfikatora podatkowego, musi zawierać cyfry 1010 0071 222.

Dotychczasowe rachunki urzędów skarbowych do wpłat PIT, CIT i VAT pozostaną aktywne do 31 grudnia 2019 r.

Dzięki mikrorachunkowi podatkowemu:

w wygodny i prosty sposób zapłacisz PIT, CIT i VAT na jeden, stały, indywidualny mikrorachunek podatkowy - nie będziesz już wybierać oddzielnych rachunków,

szybko sprawdzisz numer mikrorachunku podatkowego w każdym miejscu i czasie,

jeśli przeprowadzisz się lub zmienisz siedzibę firmy, dalej będziesz posługiwać się tym samym mikrorachunkiem podatkowym,

nie będziesz już szukać obowiązujących numerów rachunków urzędów skarbowych i ograniczysz liczbę omyłkowych przelewów na niewłaściwe konto,

mikrorachunek podatkowy zapewni szybszą obsługę płatności PIT, CIT i VAT.

Szybciej otrzymasz potrzebne ci zaświadczenia, np. o niezaleganiu w podatkach.

Ministerstwo Finansów

Komisja Nadzoru Finansowego wydała ostateczną decyzję uchylającą w całości decyzję Komisji z dnia 17 października 2017 r. w przedmiocie nałożenia na PZU SA kary pieniężnej w wysokości 2,3 miliona złotych, w związku z naruszeniem przez PZU art. 14 ust. 1-3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych

Kara była nałożona w związku ze stwierdzeniem przypadków opóźnień w przyznaniu i wypłacie odszkodowania lub niedopełnieniu obowiązku informacyjnego oraz nakładającej kary pieniężne w wysokości 350 tysięcy złotych oraz w wysokości 1,949 miliona złotych.

PZU dopuścił się nieterminowej likwidacji szkód oraz dopuścił się braku terminowego wykonania obowiązku informacyjnego – poinformowania o tym, że odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu w odniesieniu do 92 roszczeń zgłoszonych przez 52 poszkodowanych.

W wyniku ponownego rozpoznania sprawy, Komisja uznała za zasadne uchylenie zaskarżonej decyzji i nałożenie dwóch kar pieniężnych w łącznej wysokości niższej niż kara pieniężna nałożona na podstawie zaskarżonej decyzji.

Nałożenie dwóch odrębnych kar pieniężnych na PZU wynika z pogrupowania przypadków nieterminowej likwidacji szkód na dwie sprawy administracyjne ze względu na zmiany stanu prawnego i brzmienie przepisów przejściowych, natomiast obniżenie wymiarów kar pieniężnych wynika z uwzględnienia na korzyść PZU zmiany w długości okresów naruszeń.

Powyższe jednakże nie zmienia oceny Komisji co do wagi stwierdzonych naruszeń i konieczności zastosowania środka sankcyjnego.

KNF

Komisja Nadzoru Finansowego nałożyła na Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych "TUW" karę pieniężną w wysokości 35 tysięcy złotych

Powodem jest naruszenie art. 14 ust. 1-3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w związku ze stwierdzeniem przypadków opóźnień w przyznaniu i wypłacie odszkodowania lub niedopełnieniu obowiązków informacyjnych.

Naruszenia stwierdzone w toku prowadzonego postępowania wystąpiły w latach 2016-2018.

KNF

Komisja Nadzoru Finansowego nałożyła na Wiener Towarzystwo Ubezpieczeń Spółka Akcyjna Vienna Insurance Group z siedzibą w Warszawie (dawniej Gothaer Towarzystwo Ubezpieczeń Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie) karę pieniężną w wysokości 60 tysięcy złotych

Powodem jest naruszenie art. 14 ust. 1-3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w związku ze stwierdzeniem przypadków opóźnień w przyznaniu i wypłacie odszkodowania lub niedopełnieniu obowiązków informacyjnych.

Naruszenia stwierdzone w toku prowadzonego postępowania wystąpiły w latach 2015-2016 r.

KNF

Pytanie prejudycjalne stworzono w Unii po to, by sąd kraju członkowskiego mógł zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości o wykładnię prawa UE – prawa obowiązującego wszystkich członków UE, a następnie tę wykładnię zastosować do oceny, czy przepis prawa krajowego nie jest sprzeczny z prawem UE

Badając jedną ze spraw z zakresu ubezpieczenia społecznego - z udziałem sędziów, którzy przekroczyli 65 lat, ale nie odnoszącą się wprost do nich – Sąd Najwyższy 2 sierpnia 2018 r. spytał TS UE o wykładnię prawa UE, co miało pozwolić na udzielenie odpowiedzi, czy z prawem UE zgodne są przepisy ustawy o SN z grudnia 2017 r. Chodzi o to, czy przepisy te nie naruszają zasady nieusuwalności sędziów (obniżając ich wiek przejścia w stan spoczynku z 70 do 65 lat) oraz zasady państwa prawnego, a także zakazu dyskryminacji ze względu na wiek. Bo gdyby nie były, powstałoby ryzyko podważania wyroków SN. SN zastosował jednocześnie tzw. zabezpieczenie w myśl Kodeksu postępowania cywilnego, czyli zawiesił stosowanie tych przepisów ustawy o SN - do czasu odpowiedzi TS UE (mimo to przepisy te były jednak nadal stosowane przez Krajową Radę Sądownictwa i Prezydenta RP).

23 sierpnia 2018 r. prokurator generalny Zbigniew Ziobro wniósł do TK o stwierdzenie niekonstytucyjności takiego rozumienia przepisów, jak zrobił to SN. Zaskarżył m.in. konstytucyjność art. 267 TFUE, rozumianego w ten sposób, że uprawnia sąd krajowy do zadania pytania prejudycjalnego w sytuacji, gdy rozstrzygnięcie TS UE nie odnosi się do przedmiotu sprawy, którą ma rozstrzygnąć sąd kierujący pytanie.

- Kompetencja każdego sądu państwa członkowskiego do pytania prejudycjalnego nie może być wyłączona lub ograniczona przez jakiekolwiek organy czy procedury krajowe - stwierdził Adam Bodnar w stanowisku z 16 października dla TK w tej sprawie. Wniósł, aby TK umorzył postępowanie z powodu niedopuszczalności wydania wyroku.

W piśmie tym Rzecznik podkreślał, że Prokurator Generalny kwestionuje konstytucyjność jednego z najdonioślejszych przepisów Traktatu o funkcjonowaniu UE, mówiącego m.in. o obowiązku zadania pytania prejudycjalnego przez sąd krajowy. Gdyby TK zakazał polskim sądom zadawania takich pytań, byłoby to naruszeniem zobowiązań traktatowych Polski. A próba powstrzymania sądów krajowych od ich zadawania zawsze spotykała się z bardzo negatywną reakcją TS UE.

4 października 2018 r. Prokurator Generalny istotnie rozszerzył zakres swego zaskarżenia. Wniósł dodatkowo o stwierdzenie niekonstytucyjności art. 267 TFUE także w zakresie, w jakim dopuszcza on występowanie przez sąd krajowy z pytaniem prejudycjalnym o wykładnię traktatów lub aktów UE w sprawach dotyczących ustroju, kształtu i organizacji władzy sądowniczej oraz postępowania przed organami władzy sądowniczej państwa członkowskiego.

Według Prokuratora Generalnego art. 267 TFUE daje sądowi państwa UE swobodę do „określania kompetencji wbrew Konstytucji RP” i zezwala sądowi na ingerencję w kompetencje innych konstytucyjnych organów. Zbigniew Ziobro uważa, że normy upoważniające organy międzynarodowe do odziaływania na system ustrojowy w materiach, w których wyłączne kompetencje prawodawcze przysługują ustrojodawcy bądź ustawodawcy krajowemu, mogą naruszać art. 2 Konstytucji i stanowić ingerencję w zasady podziału władz.

Pismo PG z 4 października to nowy wniosek

W odniesieniu do wszystkich zarzutów Prokuratora Generalnego, zarówno z 23 sierpnia, jak i 4 października, zachodzi sytuacja niedopuszczalności wydania orzeczenia - napisał Adam Bodnar w stanowisku dla TK z 22 listopada 2018 r. Odnosi się ono wyłącznie do poszerzonego wniosku Zbigniewa Ziobry.

- Z racji przedmiotu wniosku i jego znaczenia dla fundamentalnych spraw ustrojowych RP i członkostwa w Unii Europejskiej, pismo procesowe Prokuratora Generalnego z dnia 4 października 2018 r. jest pod względem materialnym w istocie nowym wnioskiem skierowanym do Trybunału Konstytucyjnego, stanowiącym jedynie pozór rozszerzenia pierwotnego zakresu zaskarżenia, a w konsekwencji wniosek ten powinien zostać przez Trybunał Konstytucyjny skierowany do odrębnego rozpoznania - głosi stanowisko RPO.

Kontekst wniosku Prokuratora Generalnego, nawiązującego do pytań prejudycjalnych wniesionych ostatnio przez polskie sądy, wyraźnie pokazuje, że kwestia zasadniczo dotyczy problemów, jakie pojawiły się w związku z kolejnymi ustawami, które w ocenie Rady Ministrów miały zreformować wymiar sprawiedliwości w Polsce (ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa, ustawa o Sądzie Najwyższym, Prawo o ustroju sądów powszechnych).

Prokurator Generalny - choć odwołuje się do konkretnych pytań prejudycjalnych i postanowień sądów - pominął zupełnie związki między problematyką niezależności sądów, nieusuwalności sędziów czy procedury dyscyplinarnej a prawem UE. A są to bez wątpienia te elementy systemu i organizacji sądownictwa, które wchodzą w zakres prawa UE. Jasno podkreślał to wcześniej TS UE w wyrokach w sprawie C-64/16Associação Sindical dos Juízes Portugueses, C-284/16 Achmea, czy też C-216/18 LM. Prokurator Generalny pomija to orzecznictwo, co oznacza, że jego argumentacja jest niepełna.

Powaga rzeczy osądzonej

Wydanie orzeczenia przez TK w sprawie z wniosku z 4 października 2018 r. jest niedopuszczalne również dlatego, że art. 267 TFUE stanowi część prawa międzynarodowego. W wyroku z 11 maja 2005 r. (sygn. K 18/04) TK uznał zaś, że nie jest upoważniony do samoistnej oceny konstytucyjności prawa pierwotnego Unii Europejskiej - o ile nie chodzi tu o traktat akcesyjny. Według RPO wydanie wyroku przez TK w odniesieniu do art. 267 TFUE jest niedopuszczalne, skoro zgodność z Konstytucją RP art. 234 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (będącego odpowiednikiem art. 267 TFUE sprzed zmian na mocy Traktatu z Lizbony), była już przedmiotem orzekania właśnie 11 maja 2005 r. W ocenie Rzecznika Prokurator Generalny nie dostrzega tego problemu, traktując możliwość wydania orzeczenia przez TK za oczywistą.

- Prokurator Generalny dostrzegł co prawda, że wyrok zapadł, ale uznał, że ocena konstytucyjności miała miejsce „w innym kontekście”, nie wyjaśniając wszakże, na czym odmienność tego kontekstu miałaby polegać - napisał RPO. Tymczasem w sytuacji, w której nie pojawiły się żadne nowe okoliczności uzasadniające ponowną ocenę zgodności z Konstytucją RP, sprawa powinna podlegać umorzeniu. A żadne nowe okoliczności nie uzasadniają ponownej oceny zgodności art. 267 TFUE. Obowiązkiem wnioskodawcy jest wskazanie argumentów lub dowodów na poparcie zarzutu niekonstytucyjności. Prokurator Generalny nie dopełnił tego elementarnego obowiązku ustawowego, a zatem także z tego powodu postępowanie przed Trybunałem podlega umorzeniu.

TK miałby bowiem orzekać w tej samej sprawie, co byłoby sprzeczne z art. 190 ust. 1 Konstytucji, zgodnie z którym orzeczenia TK mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.

Wkroczenie ewentualnym wyrokiem TK w kompetencje TS UE

16 października 2018 r. Rzecznik wskazał, że wydanie orzeczenia jest niedopuszczalne również w związku z tym, że w świetle art. 267 TFUE przesądzenie o takiej interpretacji prawa UE, która może wiązać się z dopuszczalnością zastosowania środka tymczasowego, o którym mowa w postanowieniu SN z 2 sierpnia, należy wyłącznie do TS UE. Stanowisko to jest w pełni aktualne w świetle poszerzenia wniosku. - Prokurator Generalny, formułując w piśmie procesowym z 4 października 2018 r. zarzuty wobec art. 267 TFUE, wydaje się nie rozumieć sposobu funkcjonowania prawa UE Europejskiej, a w szczególności procedury pytań prejudycjalnych – napisał RPO.

Pomija bowiem te elementy procedury pytań, które odnoszą się do oceny ich dopuszczalności. Twierdzenie Prokuratora Generalnego, że doszło do rozszerzenia zakresu art. 267 TFUE (w stosunku - jak należy się domyślać - do stanu z dnia związania się TFUE przez Polskę), w związku z tym, że sądy mogą kierować szeroko sformułowane pytania do TSUE, jest całkowicie nieuzasadnione. Każdorazowo to TS UE ocenia dopuszczalność pytania prejudycjalnego. Jeżeli TS UE jest oczywiście niewłaściwy do rozpoznania sprawy lub jeżeli wniosek lub skarga są oczywiście niedopuszczalne, Trybunał może wydać postanowienie bez dalszych czynności procesowych.

Rzecznik podkreślił, że TS UE wielokrotnie uznawał, iż gdy pytania sądu krajowego dotyczą wykładni prawa wspólnotowego, to TS UE jest co do zasady zobowiązany do wydania orzeczenia. Trzeba też pamiętać o tym, że sądy krajowe, w tym sądy konstytucyjne, nie mają możliwości dokonywania ostatecznej i wiążącej wykładni art. 267 TFUE w sposób niezależny od wykładni TSUE. Orzekając w tej sprawie Trybunał Konstytucyjny w istocie będzie musiał dokonać wykładni art. 267 TFUE, co oznacza, że sam będzie zobowiązany do zwrócenia się z pytaniem prejudycjalnym do TS UE, zgodnie z treścią art. 267 ak. 3 TFUE.

Z orzecznictwa TS UE jasno wynika, że niedopuszczalne jest jakiekolwiek proceduralne ograniczanie możliwości kierowania pytań prejudycjalnych. Argumentacja ta pozostaje w pełni aktualna również wobec nowych zarzutów Prokuratora Generalnego. W ocenie Rzecznika, nawet gdy TK orzeknie zgodnie z wnioskiem Prokuratora Generalnego z 4 października, to z punktu widzenia prawa UE – zasady pierwszeństwa prawa UE oraz zasady lojalnej współpracy – sądy polskie i tak będą mogły nadal kierować pytania prejudycjalne do TS UE w każdej sprawie, w której same uznają to za stosowne, a TSUE będzie wyłącznie władny ocenić ich dopuszczalność. A traktowanie wystąpień sądów krajowych jako potencjalne naruszenie Konstytucji RP stanowi bez wątpienia przeszkodę w świetle prawa UE do korzystania z przewidzianych traktatowo kompetencji, co jest uznane przez TS UE za niedopuszczalne i stanowi naruszenie prawa Unii.

Relacja między art. 9 a art. 90 Konstytucji

Wydanie orzeczenia przez TK jest niedopuszczalne również dlatego, że w ocenie Rzecznika ewentualne orzeczenie zgodne z wnioskiem Prokuratora Generalnego jest nie do pogodzenia z art. 9 Konstytucji (stanowi on, że Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego). Art. 9 Konstytucji ma bez wątpienia zastosowanie również do tych umów międzynarodowych, na których mocy doszło do przekazania niektórych kompetencji organów krajowych w odniesieniu do niektórych spraw na rzecz organizacji lub organu międzynarodowego (art. 90 Konstytucji).

Ocena zgodności art. 267 TFUE z art. 90 Konstytucji nie może mieć miejsca bez uwzględnienia relacji między art. 90 Konstytucji a art. 9 Konstytucji, do czego Prokurator Generalny nie odniósł się w swoim piśmie w sposób satysfakcjonujący. Nie dostrzegł on, że TK orzekał już wielokrotnie o konstytucyjnym obowiązku przestrzegania przez Polskę wiążącego ją prawa międzynarodowego - podkreślając, że Polskę i pozostałe państwa członkowskie Unii Europejskiej łączy wspólnota zasad ustrojowych, zapewniających prawidłowy wymiar sprawiedliwości i proces przed niezawisłym sądem. Podkreślał przy tym, że z art. 9 Konstytucji RP wynika dodatkowo konieczność dbałości o realizację wartości, jaką jest wiarygodność Polski w stosunkach międzynarodowych, jako państwa respektującego fundamentalną dla państw cywilizowanych zasadę pacta sunt servanda.

Przestrzeganie przez Polskę wiążącego ją prawa międzynarodowego jest nie tylko obowiązkiem konstytucyjnym, ale stanowi jedną z zasad systemu prawnego i ustroju polskiego państwa - napisał Rzecznik. W wyroku z 16 listopada 2011 r. TK stwierdził, że wprawdzie wobec Konstytucji RP jednoznacznie zagwarantowano status najwyższego prawa RP, ale regulacji tej towarzyszy „nakaz respektowania i przychylności wobec właściwie ukształtowanych oraz obowiązujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej unormowań prawa międzynarodowego”.

W orzecznictwie TK utrwaliło się ponadto stanowisko, zgodnie z którym prawną konsekwencją art. 9 jest to, że system prawa w Polsce ma charakter wieloskładnikowy. Współobowiązują podsystemy regulacji prawnych, pochodzące z różnych centrów prawodawczych. Za bezzasadne należy zatem uznać argumenty Prokuratora Generalnego, że „nie jest możliwe akceptowanie sytuacji, w których w systemie prawnym będą funkcjonować normy, które upoważnią organy międzynarodowe do oddziaływania na system ustrojowy w materiach, w których wyłączne kompetencje prawodawcze przysługujące ustrojodawcy bądź ustawodawcy krajowemu”. Problem ten był już rozstrzygany przez TK, a ponowne jego podnoszenie bez uwzględniania orzecznictwa TK i bez nowej argumentacji prawnej, prowadzi do wniosku o niedopuszczalności orzekania w tej sprawie.

Najnowsza nowelizacja ustawy o SN a postępowanie przed TS UE

We wrześniu 2018 r. swoją skargę na Polskę do TS UE złożyła Komisja Europejska „w związku z pogwałceniem zasady niezależności sądownictwa”.

19 października TS UE wydał postanowienie tymczasowe. Na jego mocy zawiesił część przepisów ustawy o SN i nakazał przywrócenie jego sędziów, którzy na podstawie zawieszonych przepisów przeszli w stan spoczynku.

21 listopada Sejm uchwalił nowelizację ustawy o SN, która kadencje prezesów SN, w tym I Prezes SN prof. Małgorzaty Gersdorf, uznała za nieprzerwane. Dała też możliwość powrotu sędziom SN, którzy według dotychczasowych przepisów zostali odesłani w stan spoczynku. Nowelizacja oczekuje na podpis Prezydenta RP.

W ocenie Rzecznika zmiana ustawy nie wpływa na postępowanie przed TS UE. Tylko ewentualne wycofanie wniosku przez Komisję Europejską spowodowałoby umorzenie tego postępowania.

RPO

Delegatura Centralnego Biura Antykorupcyjnego w Gdańsku oraz Wydział Zamiejscowy w Bydgoszczy realizują powierzone przez Prokuraturę Regionalną w Łodzi czynności w ramach śledztw dotyczących działania spółki Amber Gold i spółek pokrewnych oraz niedopełnienia obowiązków służbowych przez funkcjonariuszy publicznych

W śledztwie prowadzonym przez Wydział Zamiejscowy w Bydgoszczy zarzuty niedopełnienia obowiązków służbowych prokuratura przedstawiła dwóm pracownikom Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz trzem pracownikom Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku.

Zarzuty przedstawiono dyrektorowi oraz zastępcy dyrektora Departamentu Rynku Transportu Lotniczego Urzędu Lotnictwa Cywilnego, którzy nie podjęli żadnych działań zmierzających do zawieszenia bądź cofnięcia koncesji spółkom Jet Air Sp. z o.o. (OLT Express Regional Sp. z o.o.), pomimo stwierdzonych licznych nieprawidłowości w ich działaniu.

Pracownikom Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku, w tym kierownikowi Referatu Identyfikacji i Rejestracji Podatkowej, przedstawiono zarzuty niedopełnienia obowiązków służbowych związanych z brakiem prawidłowego postępowania wobec spółek z grupy Amber Gold, w tym zaniechania weryfikacji przekazywanych przez spółkę Amber Gold dokumentów rejestracyjnych, jak i z nieterminowym otwieraniem dla tychże podmiotów obowiązków podatkowych.

Z kolei w śledztwie prowadzonym przez Delegaturę CBA w Gdańsku zarzuty prania pieniędzy postawiono byłemu prawnikowi spółki Amber Gold oraz biznesmenowi. Obaj przyjęli i użytkowali drogie samochody zakupione z pieniędzy pochodzących bezpośrednio z przestępstwa.

Dodatkowo biznesmenowi zarzuca się, że wystawił dokumenty poświadczające nieprawdę dotyczące usług świadczonych na rzecz innych przedsiębiorstw. Usługi te nie zostały wykonane, a przedsiębiorca osiągnął znaczną korzyść majątkową.

CBA

Krajowa Rada Komornicza apeluje o zachowanie szczególnej ostrożności w związku z rozsyłaną za pośrednictwem poczty elektronicznej korespondencją mailową przez osobę bądź osoby podszywające się pod Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie Tomasza Sadzikowskiego

Wiadomość zatytułowana „Wezwanie” przekazywana jest z adresu: Kancelaria@kom.pl i zawiera załącznik „Wezwanie.PDF.rar”, którego treść nie jest znana. W istocie załącznik stanowić może nośnik złośliwego oprogramowania, który po próbie jego pobrania bądź uruchomienia może wyrządzić nieodwracalne skutki w systemach informatycznych, w tym utratę bądź kradzież danych

Krajowa Rada Komornicza zaleca zachowanie szczególnej ostrożność, w szczególności w zakresie pobierania bądź uruchamiania plików pochodzących ze źródeł niewiadomego pochodzenia. O każdej próbie podszywania się pod organy egzekucyjne i usiłowaniu wyłudzenia należy niezwłocznie zawiadamiać organy ścigania.

Krajowa Rada Komornicza

Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE) Parlamentu Europejskiego zorganizowała wysłuchanie poświęcone stanowi praworządności w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem niezależności sądownictwa

Wysłuchanie w Komisji

Wysłuchanie stanowiło kontynuację monitoringu praworządności prowadzonego przez LIBE w ramach art. 7(1) Traktatu o Unii Europejskiej i było poprzedzone wizytą członków PE w Polsce we wrześniu 2018 r. Komisja LIBE odpowiada za ustawodawstwo UE w zakresie polityki sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, zapewniając przy tym pełne poszanowanie Karty Praw Podstawowych oraz Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Do udziału w wysłuchaniu zaproszono m.in. przedstawicieli rządu (żaden przedstawiciel polskiego rządu, mimo zaproszenia, nie pojawił się jednak na wysłuchaniu), RPO, przedstawicieli środowisk naukowych i NGOsów.

Komisja Europejska: jesteśmy gotowi do dialogu z Polską

W swym wystąpieniu F. Timmermans ponownie podkreślił rosnący wpływ władzy ustawodawczej i wykonawczej na sądowniczą, ograniczanie niezależności sądownictwa oraz naruszanie trójpodziału władzy w Polsce. Wskazał również na nowe, niepokojące zjawiska: szereg postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów sądów powszechnych, krytykę ze strony władzy wykonawczej tych sędziów, którzy skierowali pytania prejudycjalne do TSUE, jak również niedawny wniosek Ministra Sprawiedliwości-Prokuratora Generalnego do TK dotyczący zgodności procedury pytań prejudycjalnych z Konstytucją (oceniając go jako podważający fundamenty UE).

Jak podkreślił F. Timmermans, KE jest nieustannie gotowa do dialogu z polskimi władzami, lecz musi również stać na straży traktatów. Zaapelował jednocześnie do polskiego rządu o rozwiązanie problemu naruszania praworządności na podstawie Traktatu o Unii Europejskiej.

Zmiany w wymiarze sprawiedliwości i niezawisłość sędziów

Przedstawiciel Komisji Weneckiej Jean-Claude Scholsem odniósł się do procesu zmian w TK rozpoczętych w 2015 r., podkreślając spadek rangi tego organu, wskazując na wycofywanie wniesionych skarg przez uprawnione podmioty oraz oceniając jego obecną pozycję jako instrument prawny w rękach rządu. Za zagrożenia dla praworządności uznał również połączenie urzędów Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego, możliwość wyboru 15 członków KRS przez parlament, instytucję skargi nadzwyczajnej oraz wprowadzenie wieku emerytalnego dla sędziów SN. Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar wskazał z kolei na szereg problemów, takich jak: ignorowanie przez władze opinii Komisji Weneckiej (dotyczących prokuratury oraz policji i innych służb), niewykonanie wyroku TK w sprawie mediów publicznych z 2016 r. czy też ograniczanie prawa jednostki do sądu w obecnym stanie prawnym. Rzecznik podkreślił, że jego biuro stale monitoruje również postępowania dyscyplinarne przeciwko sędziom.

Reprezentująca HFPC Małgorzata Szuleka skoncentrowała się na fali zmian, jakie dotknęły w ostatnim czasie trzy kluczowe dla demokracji obszary: sądownictwo, wolność mediów oraz społeczeństwo obywatelskie. Zmiany te przejawiały się w każdym przypadku w formie zmiany prawa (paraliżującej działanie i podporządkowującej dany obszar woli politycznej), zmiany polityki (ograniczającej pole działania) oraz wprowadzania wrogiej atmosfery połączonej z atakami na ściśle określonych przedstawicieli środowiska sędziowskiego, prokuratorskiego, organizacji pozarządowych i mediów.

„Nie można traktować wprowadzonych zmian jako reform, dlatego że te zmiany nie usprawniają żadnego z objętych nimi obszarów” – mówiła Małgorzata Szuleka. „Zmiany mają na celu osłabienie niezależności danych instytucji i wprowadzenie do nich osób wybranych przez rządzącą większość” – dodała.

Jednym z przykładów w tym zakresie jest proces wymiany kierownictwa sądów. Zmiany prezesów i wiceprezesów sądów nie zmierzały nigdy do rozwiązywania realnych problemów w zakresie funkcjonowania sądów, lecz służyły wyłącznie wymianie kadrowej, często na osoby o niskim doświadczeniu zawodowym. 

Podobnie, gdy chodzi o obszar NGO, wskazane zostały przypadki złamania zasady uczestnictwa i współpracy organizacji pozarządowych i administracji państwowej, polegające np. na zmianach systemowych dystrybuowania części środków publicznych.

Dalsze postępowanie w sprawie artykułu 7

W trakcie wysłuchania zabierali głos również przedstawiciele unijnej prezydencji. Jak zapewnił przedstawiciel Austrii, Rada UE ds. Ogólnych (skupiająca ministrów ds. europejskich) na najbliższym posiedzeniu w grudniu ponownie zajmie się Polską w ramach postępowania z art. 7(1) TUE, dotyczącego Sądu Najwyższego. Podobnie, o bardzo poważnym traktowaniu postępowania z art. 7 w przyszłości, wypowiedział się przedstawiciel Rumunii, która przejmie przewodniczenie pracom Rady UE w styczniu 2019 r. Mugur Chivu, reprezentujący Rumunię, dodał, że pokłada nadzieję w rozwiązaniu sporu na drodze dialogu pomiędzy Polską a instytucjami UE.

HFPC