ilustracja artykułu antyegzekucjaOkoło 1 mld zł rocznie – taka kwota miałaby trafić do organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi po wprowadzeniu nowej daniny, tzw. opłaty reprograficznej obejmującej smartfony, tablety czy laptopy

– PrzyjÄ™liÅ›my z dużym niepokojem zapowiedzi wprowadzenia nowego podatku od urzÄ…dzeÅ„ elektronicznych: smartfonów, tabletów, laptopów czy telewizorów z funkcjÄ… smart, czyli elektroniki, z której wszyscy na co dzieÅ„ korzystamy w gospodarstwach domowych. To de facto jest podatek, chociaż nazywa siÄ™ go opÅ‚atÄ… reprograficznÄ… – podkreÅ›la w rozmowie z agencjÄ… informacyjnÄ… Newseria Biznes Kamil Pluskwa-DÄ…browski, prezes Rady Krajowej Federacji Konsumentów.

 

OpÅ‚ata reprograficzna w zaÅ‚ożeniu ma rekompensować twórcom straty ponoszone z powodu tego, że konsumenci zamiast kupować treÅ›ci, kopiujÄ… je i przechowujÄ… na użytek wÅ‚asny. W Polsce ta danina jest doliczana do cen urzÄ…dzeÅ„ i noÅ›ników sÅ‚użących do kopiowania treÅ›ci, takich jak np. skanery czy pÅ‚yty CD, i trafia do artystów za poÅ›rednictwem organizacji zbiorowego zarzÄ…dzania prawami autorskimi. WiÄ™kszość objÄ™tych niÄ… urzÄ…dzeÅ„ jest jednak przestarzaÅ‚a – opÅ‚ata nie uwzglÄ™dnia m.in. laptopów i smartfonów. Pod koniec kwietnia wicepremier Piotr GliÅ„ski zapowiedziaÅ‚, że zostanie ona zaktualizowana, ponieważ Polska jest jednym z ostatnich europejskich krajów, które nie majÄ… jeszcze zaktualizowanej opÅ‚aty reprograficznej. Wedle zapowiedzi nowa danina bÄ™dzie nie niższa niż 6 proc. wartoÅ›ci sprzÄ™tu elektronicznego.

 

– To bardzo duża kwota, zważywszy na to, jaki jest wolumen rynku smartfonów, telewizorów i laptopów. Do organizacji zbiorowego zarzÄ…dzania miaÅ‚oby trafić okoÅ‚o 1 mld zÅ‚ rocznie. To oznacza, że te pieniÄ…dze zostanÄ… zabrane z naszych domowych budżetów. W sytuacji, w której wszyscy siÄ™ teraz znaleźliÅ›my, kiedy jeden laptop w domu okazuje siÄ™ niewystarczajÄ…cy, te sprzÄ™ty staÅ‚y siÄ™ dobrem pierwszej potrzeby. To już nie jest jakieÅ› ekskluzywne dobro sÅ‚użące rozrywce, każde gospodarstwo domowe go potrzebuje – i to czÄ™sto wiÄ™cej niż jednej sztuki. Uważamy, że siÄ™ganie do kieszeni Polaków w takiej sytuacji jest mocno niepokojÄ…ce â€“ podkreÅ›la Kamil Pluskwa-DÄ…browski.

 

Jak ocenia, wprowadzenie nowej daniny spowoduje wzrost cen sprzÄ™tów elektronicznych. Marże na tym rynku już w tej chwili sÄ… bardzo niskie. Dlatego producenci czy importerzy nie wezmÄ… na siebie nowej opÅ‚aty i przerzucÄ… jÄ… na konsumentów.

 

– W przypadku laptopa, który kosztuje 2,5 tys. zÅ‚, danina w wysokoÅ›ci 6 proc. przeÅ‚oży siÄ™ na wzrost rzÄ™du 150 zÅ‚. To znaczy, że te towary stanÄ… siÄ™ dla pewnych grup trudniej dostÄ™pne. Gospodarstwo domowe, które ma trójkÄ™ lub czwórkÄ™ dzieci w szkole i wszystkie muszÄ… korzystać z laptopa, poniesie znaczÄ…cy wydatek w domowym budżecie. Może to prowadzić do zjawiska ograniczenia dostÄ™pnoÅ›ci tego sprzÄ™tu, przyczyniać siÄ™ do wykluczenia cyfrowego. W obecnej sytuacji – kiedy nasze życie podczas pandemii staÅ‚o siÄ™ jeszcze bardziej cyfrowe niż dotychczas – wywoÅ‚a to niekorzystne skutki spoÅ‚eczne – mówi prezes Federacji Konsumentów.

 

PodkreÅ›la, że w czasie pandemii, zdalnej pracy i nauki zdalnej, na progu dużego kryzysu gospodarczego i trudnej sytuacji gospodarstw domowych obecny moment jest najgorszym możliwym na wprowadzanie nowej daniny, która nie ma zresztÄ… żadnego uzasadnienia.

 

– Nie ma logicznego zwiÄ…zku pomiÄ™dzy zakupem smartfona a szkodÄ…, którÄ… poniesie jakikolwiek artysta. Konsumenci używajÄ… laptopów czy smartfonów do zupeÅ‚nie innych celów. KorzystajÄ… głównie z treÅ›ci pobieranych online z internetu, komunikacji mailowej czy za poÅ›rednictwem komunikatorów. To zastosowanie, o którym mówimy przy opÅ‚acie reprograficznej, jest marginalne. Potwierdza to szybki rozwój platform cyfrowych, które sprzedajÄ… content. W dzisiejszych czasach maÅ‚o kto trzyma pliki muzyczne na swoim telefonie â€“ przekonuje Kamil Pluskwa-DÄ…browski. â€“ Åšrodowisko, które proponuje to rozwiÄ…zanie, w ogóle nie uwzglÄ™dnia tych argumentów. Opieramy siÄ™ na stereotypie i opinii wyrobionej kilkanaÅ›cie lat temu, kiedy nie mieliÅ›my powszechnego dostÄ™pu do internetu i kiedy podstawowym narzÄ™dziem byÅ‚ odtwarzacz MP3. Ale ta sytuacja siÄ™ już zmieniÅ‚a, Å›wiat siÄ™ scyfryzowaÅ‚.

 

Obecnie każdy utwór muzyczny, film czy inny rodzaj twórczoÅ›ci artysty jest opatrzony licencjÄ…. Konsumenci za niÄ… pÅ‚acÄ…, a platformy streamingowe rozliczajÄ… siÄ™ z artystami. Dodatkowo wprowadzony zostaÅ‚ jeszcze podatek w wysokoÅ›ci 1,5 proc. dla tych platform, a na forum europejskim trwajÄ… rozmowy dotyczÄ…ce tzw. podatku cyfrowego dla dużych podmiotów. To oznacza, że konsumenci już w tej chwili sÄ… kilkukrotnie opodatkowani za korzystanie z treÅ›ci w internecie. NakÅ‚adanie na nich kolejnej daniny jest wÄ…tpliwe, tymczasem artyÅ›ci i tak na niej nie skorzystajÄ….

 

– OpÅ‚aty na rzecz organizacji zbiorowego zarzÄ…dzania prawami autorskimi ponosimy od bardzo dawna. Jest opÅ‚ata reprograficzna na noÅ›niki typu pendrive czy nawet na papier. Okazuje siÄ™, że zarzÄ…dzanie tymi Å›rodkami jest po prostu nieefektywne. Na kontach organizacji zbiorowego zarzÄ…dzania leżą nierozdysponowane miliardy zÅ‚otych. W zwiÄ…zku z pandemiÄ… i ryzykiem utraty dochodów organizacje zawodowe wprowadzajÄ… różne programy pomocowe dla swoich przedstawicieli, Å›wiadczenia na rzecz tych grup. Jednak artyÅ›ci zostali zostawieni sami sobie. Dlatego uważamy, że w pierwszej kolejnoÅ›ci należaÅ‚oby usprawnić ten system i sprawić, żeby byÅ‚ bardziej przejrzysty, a dopiero potem szukać dodatkowych pieniÄ™dzy â€“ mówi prezes Rady Krajowej Federacji Konsumentów.

 

 

 

 

Źródło: Newseria