MISZMASZ TWOJA GAZETA

PORTAL DLA DŁUŻNIKÓW, WIERZYCIELI, KOMORNIKÓW, SĘDZIÓW I PRAWNIKÓW
Dziś jest:  wtorek 19 marca 2024r.

PRZEGLĄD PRASY

  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar

barbed wire 2096002 34021 marca to Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową. Problem dyskryminacji rasowej, krzywdzące stereotypy i rasistowskie zachowania to wciąż poważne problemy, o których należy mówić

 

Co to jest dyskryminacja?

Dyskryminacja może być definiowana na różne sposoby.

Dyskryminacja to ograniczenie czyichś praw i wolności lub nierówność tych praw.Niektórzy intelektualiści – na przykład popularny dziś historyk Yuval Noah Harari – uważają, że najlepszym okresem w dziejach ludzkości był okres zbieracko-łowiecki, między innymi dlatego, że ówczesne społeczności charakteryzowała największa równość. Sytuacja zmieniła się od momentu rozpoczęcia osiadłego trybu życia, kiedy to pojawiła się własność, a za nią nierówności i struktura społeczna.

Osobom znajdującym się na różnych piętrach drabiny społecznej przysługiwały inne prawa, a porządek społeczny był najczęściej sankcjonowany przez system wierzeń religijnych. Najjaskrawszymi przykładami nierówności w historii ludzkości było niewolnictwo, poddaństwo czy też w bardziej współczesnych czasach – system apartheidu. Nierówności dotyczyły także płci – przez wieki kobiety nie miały równego dostępu do nauki czy praw wyborczych. Obecnie, nowoczesne konstytucje zapewniają swoim obywatelem równość praw i równość wobec prawa. Nie znaczy to jednak, że w praktyce nie dochodzi do dyskryminacji.

 

W prawie dyskryminację definiuje się jako nieuzasadnione, nierówne traktowanie osób znajdujących się w takiej samej lub porównywalnej sytuacji. Na przykład, dyskryminacją jest różnicowanie wynagradzania pracowników i pracowniczek, którzy wykonują taką samą pracę, mają takie same kwalifikacje potrzebne do jej wykonania oraz doświadczenie. Dyskryminacją jest też odmowa przyjęcia do pracy kogoś ze względu na kolor skóry lub wyznawaną religię, chyba że cechy te są niezbędne do wykonania pracy (np. do zagrania w filmie postaci Nelsona Mandeli wybrany będzie czarnoskóry, a nie biały aktor).

 

Czym jest rasizm?

Określeniem rasizm, wykształconym w ubiegłych wiekach, nazywamy ideologie oparte na poglądzie o istnieniu ras ludzkich, wyodrębnionych na podstawie kryterium koloru skóry oraz innych cech antropologicznych, i związane z nimi przekonanie o prymacie jednej rasy nad innymi. Rasizm zakładał istnienie związku między przynależnością rasową a możliwościami intelektualnymi, moralnością i innymi kompetencjami jednostki.

Legitymizował dominację jednych grup nad innymi. Dziś teoria ras ludzkich jest naukowo obalona, jednak pojęcie „rasizm” jest używane do określania ideologii, podglądów, zachowań i praktyk prowadzących do dyskryminacji grup i osób ze względu na ich przynależność etniczną, narodową, kulturową, religijną czy kolor skóry.

 

Jaki jest związek pomiędzy stereotypami a dyskryminacją?

Stereotypy to uogólnione wyobrażenia dotyczące pewnej grupy ludzi, przypisujące takie same cechy wszystkim jej członkom, niezależnie od indywidualnych różnic między nimi. Są one wspólne członkom danej kultury (społeczności), ponieważ sąprzekazywane w procesie wychowania, edukacji i kontaktów społecznych. Powoduje to doniosłe skutki dla osoby stereotypizowanej, ponieważ zazwyczaj jest tak samo traktowana przez wszystkich członków społeczności podzielających stereotyp.

Na przykład osoba należąca do grupy, o której stereotyp mówi, że członkowie tej grupy są leniwi lub nieinteligentni, będzie miała problem ze znalezieniem pracy w społeczności podzielającej tej stereotyp. Stereotypy mogą zatem prowadzić do dyskryminacji. Z drugiej strony jednak, długotrwała i systemowa dyskryminacja może także prowadzić do tworzenia się stereotypów. Na przykład, jeżeli jakaś grupa społeczna lub etniczna miała ograniczony dostęp do nauki, to może to wytworzyć stereotyp o braku zdolności poznawczych wśród członków tej grupy.

 

Gdy zaś była pozbawiona możliwości zajmowania wysokich stanowisk, może to prowadzić do poglądu, że przedstawiciele tej grupy nie mają kompetencji do sprawowania takich stanowisk. Na przestrzeni dziejów wiele grup społecznych znalazło się w takiej sytuacji. Jako przykład można przywołać sytuację ludności afroamerykańskiej w Stanach Zjednoczonych, czy Romów na kontynencie europejskim.

 

Jak język wpływa na tworzenie się stereotypów i dyskryminację?

Stereotypy przekazywane są w procesie wychowania, edukacji i kontaktów społecznych. Najważniejszym pasem transmisji stereotypów – pozytywnych, negatywnych czy złożonych – jest język. Niektóre stereotypy są przekazywane wprost i intencjonalnie, inne zaś zaklęte są w pozornie neutralnych powiedzonkach i związkach frazeologicznych, takich ja na przykład „cygańska dusza”, „murzyńska praca”, „sto lat za murzynami”, „żydowski łeb”, „niemiecki porządek”, „hiszpański temperament”, cyganić, żydzić, oszwabić, itd. Jak wykazują badania językoznawców, w szczególności zaś Edwarda Sapira i Benjamina Lee Whorfa, język, jakim się posługujemy, wpływa na nasze myślenie i kształtuje świadomość. Dlatego teżrefleksja nad językiem jest jednym z kluczowych etapów dekonstrukcji stereotypów i zapobiegania związanej z nimi dyskryminacji.

 

5. Jak można zwalczać dyskryminację?

Zwalczanie dyskryminacji jest trudne ze względu na silny związek pomiędzy dyskryminacją a stereotypami i uprzedzeniami, a także fakt, że wykluczanie i ograniczanie praw niektórym grupom społecznym na przestrzeni dziejów było niejednokrotnie sankcjonowane prawnie i społecznie. Dlatego działania antydyskryminacyjne polegają przede wszystkim na zwiększaniu świadomości na temat istoty dyskryminacji, jej źródeł historycznych, społecznych i psychologicznych. Zmianę świadomości społecznej można osiągać poprzez edukację (formalną i nieformalną), kampanie społeczne, zaangażowaną twórczość artystyczną czy aktywność medialną.

 

Dyskryminację zwalcza się też za pomocą regulacji prawnych – w Polsce zakaz dyskryminacji znajduję się w Konstytucji (art.32) oraz wielu ustawach (np. Kodeksie Pracy). Dobrą praktyką jest przyjmowanie przez instytucje, firmy czy szkoły wewnętrznych kodeksów postępowań, zawierających klauzule równościowe lub zakazy dyskryminacji. Takie rozwiązania stosowane są przez międzynarodowe firmy, zatrudniające osoby z różnym pochodzeniem etnicznym i narodowym, które kreują swój wizerunek jako firmy otwartej światopoglądowo i nowoczesnej.

 

 

 

 

HFPC

 

 

 

miszmasz-menu-module

NA SKRÓTY