ilustracja artykuÅ‚u antyegzekucjaWzrosÅ‚a liczba sporów publiczno-prywatnych rozwiÄ…zywanych w drodze mediacji, która koÅ„czy siÄ™ ugodÄ…. W ubiegÅ‚ym roku zawarto ich  84, podczas gdy w 2018 roku – jedynie 22. Wciąż jednak przeważajÄ…ca wiÄ™kszość z ok. 3 tys. takich spraw rocznie trafia na dÅ‚ugie lata do sÄ…dów

– ZaletÄ… mediacji jest czas. TÄ… drogÄ… można szybko rozwiÄ…zywać spory i to jest plus zarówno dla wykonawców, jak i dla zamawiajÄ…cych, bo nie marnujemy czasu na sprawy sÄ…dowe, które nierzadko trwajÄ… pięć–sześć lat. Czas to także pieniÄ…dze, które w trakcie spraw sÄ…dowych wykonawcy majÄ… zamrożone. OczywiÅ›cie mediacje majÄ… też ujemne strony, bo jest to forma porozumienia: zarówno wykonawca, jak i inwestor muszÄ… pozbyć siÄ™ swoich części roszczeÅ„ i rozwiÄ…zać spór za pomocÄ… kompromisu – mówi agencji Newseria Biznes Robert Proczko, dyrektor biura eksperckiego w Warbud.

 

Spory publiczno-prywatne najczęściej pojawiajÄ… siÄ™ przy inwestycjach infrastrukturalnych i drogowych. Zwykle sÄ… wynikiem opóźnieÅ„ w realizacji kontraktu albo różnic w interpretacji postanowieÅ„ zawartych w umowie. Co roku do Prokuratorii Generalnej RP, która reprezentuje Skarb PaÅ„stwa przed sÄ…dami powszechnymi i polubownymi, trafia okoÅ‚o 3 tys. takich spraw o Å‚Ä…cznej wartoÅ›ci roszczeÅ„ siÄ™gajÄ…cej ok. 15 mld. W ostatnich latach częściej dochodzi do rozwiÄ…zania ich na drodze mediacji, która koÅ„czy siÄ™ ugodÄ…. Mimo to przeważajÄ…ca wiÄ™kszość spraw nadal trafia na dÅ‚ugie lata do sÄ…du.

 

– Niestety z punktu widzenia generalnych wykonawców rozwiÄ…zywanie sporów poprzez mediacje nie jest w Polsce czÄ™sto stosowane. Nad czym ubolewamy, bo jesteÅ›my na to rozwiÄ…zanie bardzo otwarci – mówi Robert Proczko.

 

– Strona publiczna, samorzÄ…dowa stosunkowo rzadko siÄ™ga po mediacje. PodstawowÄ… przeszkodÄ… jest po prostu decyzyjność. Na etapie mediacyjnym, przy ustalaniu warunków ugody, trzeba podjąć decyzjÄ™ dotyczÄ…cÄ… jej zawarcia, zejść trochÄ™ ze swoich roszczeÅ„, wyjść naprzeciw drugiej stronie. UrzÄ™dnicy, których obowiÄ…zuje dyscyplina finansów publicznych i sÄ… odpowiedzialni za wydatkowanie Å›rodków publicznych, częściej wolÄ… przesunąć tÄ™ odpowiedzialność na sÄ…d – dodaje Ewelina Stobiecka, mediator, koordynator MiÄ™dzynarodowego Centrum Mediacji.

 

To jednak oznacza stratÄ™ pieniÄ™dzy i czasu, bo spory sÄ…dowe w takich sprawach trwajÄ… dÅ‚ugie lata.

 

– W postÄ™powaniach sÄ…dowych zawsze mamy do czynienia z dÅ‚ugim czasem rozpatrywania, szczególnie przy sporach zÅ‚ożonych, wielowÄ…tkowych, o dużej wartoÅ›ci przedmiotu sporu. W mediacjach strony mogÄ… dużo szybciej dojść do porozumienia. DziÄ™ki temu sektor prywatny jest lepiej wypÅ‚acalny, a publiczny – nie wydaje pieniÄ™dzy podatników na przeciÄ…gajÄ…cy siÄ™ konflikt w sÄ…dzie – podkreÅ›la ekspertka.

 

Prawo sprzyja w tej chwili ugodom i mediacyjnemu rozstrzyganiu sporów pomiÄ™dzy sektorem publicznym a prywatnym. RozwiÄ…zania legislacyjne wprowadzone w ostatnich kilku latach usprawniÅ‚y prowadzenie mediacji pomiÄ™dzy sektorem prywatnym a publicznym, a artykuÅ‚ 54a ustawy o finansach publicznych z 2017 roku stwarza duże możliwoÅ›ci zawierania ugód, jeżeli te okazujÄ… siÄ™ korzystniejsze niż przewidywany wynik postÄ™powania sÄ…dowego. Jednak problemem pozostaje nieumiejÄ™tność zastosowania istniejÄ…cych rozwiÄ…zaÅ„ prawnych.

 

– Przepisy sÄ… wystarczajÄ…ce do tego, aby osiÄ…gać porozumienie metodÄ… mediacji. Nie widzÄ™ w nich jakichkolwiek trudnych kwestii, które przeszkadzaÅ‚yby w takich rozstrzygniÄ™ciach – dodaje Robert Proczko.

 

W przypadku sektora publicznego i urzÄ™dników bezzasadne odrzucenie racjonalnej propozycji ugodowej, które bÄ™dzie prowadzić do przegrania procesu i wydatkowania jeszcze wiÄ™kszych kwot ze Å›rodków publicznych, może wrÄ™cz budzić wÄ…tpliwoÅ›ci w zakresie gospodarnoÅ›ci.

 

– Kontrolerzy NIK doskonale znajÄ… te przepisy i z pewnoÅ›ciÄ… bÄ™dÄ… oceniać postÄ™powanie kontrolowanych jednostek pod kÄ…tem art. 54a. WczeÅ›niej, kiedy tego przepisu jeszcze nie byÅ‚o, zawieranie ugód wydawaÅ‚o siÄ™ takim jednostkom problematyczne. Jednak teraz mamy wyraźnÄ… podstawÄ™ prawnÄ…. To stwarza możliwość kontroli w drugÄ… stronÄ™ – czy rezygnacja z tej formy rozwiÄ…zania sporu mieÅ›ci siÄ™ w granicach legalnoÅ›ci, celowoÅ›ci, rzetelnoÅ›ci i gospodarnoÅ›ci – mówi Zbigniew Wrona, radca prezesa Najwyższej Izby Kontroli.

 

 

 

Źródło: Newseria