Helsińska Fundacja Praw Człowieka wystąpiła do RPO oraz Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości z prośbą o zbadanie, czy nie dochodzi do nadużyć w zakresie prostowania oczywistych pomyłek pisarskich w protokołach z posiedzeń sądowych. Prośba dotyczyła też sprawdzenia, czy taka ewentualna praktyka sądów nie narusza gwarancji procesowych jednostek

 

HFPC podjęła ten problem po zgłoszeniu pana S.J., którego sprawa dotyczyła odwołania warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary. W protokole z posiedzenia sądu znalazło się błędne pouczenie dotyczące terminu do zaskarżenia postanowienia.

Wynosił on siedem dni od daty ogłoszenia postanowienia, a nie – jak błędnie poinformowano S.J. – jego doręczenia. W związku z takim pouczeniem S.J. nie złożył zażalenia w odpowiednim terminie, gdyż oczekiwał na doręczenie postanowienia. Kiedy następnie S.J. złożył wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia, nie został on uwzględniony.

 

Sąd wskazał, że wyłączną przyczyną zamieszczenia błędnego pouczenia w protokole była oczywista omyłka pisarska. Jednocześnie wydane zostało zarządzenie o sprostowaniu oczywistej omyłki pisarskiej w protokole w części pouczenia co do terminu w ten sposób, że w miejsce słowa „doręczenia”, wpisano słowo „ogłoszenia”. Do sprostowania doszło 10 miesięcy po posiedzeniu w sprawie odwołania warunkowego zwolnienia.

 

Dotychczas Sąd Najwyższy – podobnie jak doktryna prawa – wskazywał, że stwierdzenie oczywistej omyłki pisarskiej ogranicza się do spraw, z których okoliczności jednoznacznie wynika bez dalszych interpretacji, że doszło do omyłki, a nie celowego działania. „Nadużywanie możliwości prostowania oczywistych omyłek pisarskich może prowadzić do licznych zagrożeń dla gwarancji procesowych jednostek” – komentuje adw. Katarzyna Wiśniewska, prawniczka HFPC.

 

HFPC uważa, że zmiana informacji dotyczącej sposobu i terminu wniesienia środka zaskarżenia w protokole z posiedzenia poprzez uznanie jej za „oczywistą omyłkę pisarską” jest ciężka do zaakceptowania z perspektywy prawa do obrony. Takie sprostowanie narusza również wyrażoną w Kodeksie postępowania karnego regułę informowania uczestników postępowania o ich prawach I obowiązkach .

 

„W polskim prawie obowiązuje ponadto zasada nieobciążania uczestników postępowania skutkami błędnych pouczeń. Jeżeli sąd będzie mógł zmieniać treść protokołu tak, że zatrze ślad wcześniejszego błędu, to zasada ta nabierze fasadowego charakteru” – stwierdza Michał Kopczyński, prawnik HFPC.

 

 

Informacja prasowa: HFPC