Rząd przyjął na wtorkowym (16 sierpnia 2016 r.) posiedzeniu przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt ustawy chroniącej dobre imię Polski. Używanie kłamliwych określeń w rodzaju „polskie obozy koncentracyjne”, „polskie obozy zagłady” czy „polskie obozy śmierci” ma być przestępstwem, za które grozi kara do trzech lat więzienia. Oszczercy narażą się też na pozwy wytaczane na drodze cywilnej przez IPN i organizacje pozarządowe

- Nie możemy ograniczać się tylko i wyłącznie do protestów werbalnych. Polski rząd, w imieniu którego tu dzisiaj występuję, w imieniu Pani Premier, ma do zakomunikowania i Polsce, i światu to, że z całą powagą będziemy traktować znieważanie i pomawianie dobrego imienia Polski, ale i tych pokoleń Polaków, których szczególnie dotknęła tragedia i cierpienie spowodowane przez napaść Niemiec nazistowskich – powiedział w trakcie konferencji prasowej minister Zbigniew Ziobro.

W myśl nowych przepisów wprowadzanych m.in. do ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, odpowiedzialność karna grozić będzie osobom, które publicznie i wbrew faktom przypisują Narodowi Polskiemu udział, organizowanie, odpowiedzialność lub współodpowiedzialność za popełnienie zbrodni przez III Rzeszę niemiecką. Sprawcy pomówień podlegaliby karze grzywny lub pozbawienia wolności do trzech lat, a ci, którzy dokonali takiego czynu nieumyślnie - karze grzywny lub ograniczenia wolności. Wyroki mają być podawane do wiadomości publicznej.

Drugim, równie ważnym filarem proponowanych zmian jest wprowadzenie ochrony dobrego imienia Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu Polskiego na drodze cywilnej. W dotychczasowym stanie prawnym, w przypadku oszczerstw godzących w Polskę i Polaków, można było indywidualnie dochodzić roszczeń odszkodowawczych, ochrony dóbr osobistych czy konsekwencji wynikających z prawa prasowego.

Wszystkie te działania były jednak nieadekwatne do skali problemu. Po wejściu w życie ustawy powództwa w takich sprawach mogłyby być skutecznie wytaczane przez Instytut Pamięci Narodowej lub organizacje pozarządowe, w zakresie ich zadań statutowych.

Przyjęte przez Radę Ministrów zmiany mają w założeniu przeciwdziałać nieuzasadnionemu i błędnemu obarczaniu Polski i Polaków odpowiedzialnością za zbrodnie dokonane w trakcie II wojny światowej przez III Rzeszę niemiecką. Uchwalenie ustawy pozwoli skutecznie zwalczać kłamstwa godzące w dobry wizerunek i w dobre imię Polski, powielane przede wszystkim przez zagraniczne media.

Odnośnie osób naruszających dobre imię Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu Polskiego za granicą, zastosowanie będą mogły mieć instrumenty pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych, których Polska jest stroną.

Przykładowo na obszarze Unii Europejskiej zastosowanie będą mogły znaleźć instrumenty obrotu międzynarodowego, np. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1215/2012 z 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych; zastosowanie będzie mogła znaleźć również decyzja ramowa 2005/214/WSiSW z 24 lutego 2005 r. w sprawie stosowania zasady wzajemnego uznawania do kar o charakterze pieniężnym.

Instrumenty mają pozwolić na efektywną realizację przepisów przewidujących ochronę dóbr osobistych Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu Polskiego w przypadku czynów popełnionych za granicą.

LS

Informacja prasowa: MS