8 września weszła w życie nowelizacja między innymi kodeksu postępowania cywilnego (kpc). Komentując zmiany w prawie, szef komorników Rafał Fronczek stwierdził:
"Sprawy egzekucyjne wymagają niszowej wiedzy i doświadczenia, dlatego docelowo, aby możliwy był bardziej efektywny nadzór nad czynnościami komorników, potrzebne będzie wprowadzenie instytucji sędziego egzekucyjnego".
Masz długi. Uważaj komornicy mają nowe prawa
Dla osób zajmujących się prawem egzekucyjnym, to co powiedział prezes Krajowej Rady Komorniczej jest rzeczą oczywistą. Znajomość prawa egzekucyjnego przez przeciętnego sędziego jest niestety na niskim poziomie (wśród większości prawników zresztą również). Wykazywaliśmy to wielokrotnie na naszych łamach.
Są już w kraju działające wydziały zajmujące się tylko sprawami egzekucyjnymi, np. Wydział VI Sądu Rejonowego dla Szczecina-Centrum. Czytelnicy przesłali nam kilka orzeczeń wydanych przez sędziów tego wydziału. Trudno było nie zauważyć, że postanowienia były rzeczowe, wydane przez osoby znające tematykę.
A co zrobił ustawodawca? Rzecz zupełnie przeciwną: większość spraw nadzorczych i decyzyjnych w egzekucjach komorniczych oddał w ręce referendarzy. Osób, które na pewno nie mają niszowej wiedzy i doświadczenia. Już dzisiaj można przewidzieć, jaki będzie tego opłakany skutek.
Prezes Fronczak powiedział również:
"W Polsce jest 1500 komorników, którzy w ubiegłym roku przeprowadzili 8 mln egzekucji, z czego kwestionowanych czynności było tylko 1%".
Zdanie to wymaga komentarza. W sensie statystycznym, zapewne to stwierdzenie jest prawdziwe. 1% kwestionowanych czynności to naprawdę niewiele. Problem w tym, że wiedza prawnicza rodaków jest na bardzo niskim poziomie. A prawa egzekucyjnego w szczególności. Trudno od tak „wyedukowanego” społeczeństwa wymagać skutecznej obrony należnych mu praw. Ten 1% to mniej więcej jest tak, jakby stwierdzić, że pan X jest dobrym kierowcą, bo np. od 10 lat nie otrzymał mandatu. Nie oznacza to jednak automatycznie, że rzeczywiście takim dobrym kierowcą jest.
Pan X może bowiem dziennie łamać kilka razy przepisy ruchu drogowego, tylko nie został na tym złapany. Takie jego szczęście, jak większości kierowców, którzy w naszym kraju nagminnie łamią prawo.
I tak samo jest z czynnościami komorników. Gdyby przyszło do prawdziwej weryfikacji np. postanowień o kosztach egzekucyjnych, to w ciemno obstawiam, że ponad 50% byłaby skutecznie zanegowana.
Do tej pory komornicy mają szczęście, że takiej masowej weryfikacji nie byli poddani. Wygląda też na to, że w najbliższej przyszłości nie mają się czego obawiać. Wiedza prawnicza społeczeństwa nie zwiększy się, a referendarz to raczej słabszy "przeciwnik" dla komorników od sędziego.
Art. 759. § 1. kpc: Czynności egzekucyjne są wykonywane przez komorników z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów.
<§ 1(1). Czynności zastrzeżone dla sądu mogą być wykonywane przez referendarza sądowego, z wyłączeniem:
1) stosowania środków przymusu;
2) orzekania o ściągnięciu należności w trybie art. 873;
3) stwierdzenia wygaśnięcia skutków przybicia i utraty rękojmi;
4) spraw o egzekucję świadczeń niepieniężnych z wyjątkiem wydania rzeczy ruchomej;
5) spraw o egzekucję przez zarząd przymusowy;
6) spraw o egzekucję przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego
Art. 767(3a). Skarga na postanowienie referendarza sądowego przysługuje w przypadkach, w których na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. Wniesienie skargi nie powoduje utraty mocy przez zaskarżone postanowienie referendarza sądowego. Sąd rozpoznaje skargę w składzie jednego sędziego, jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu. Rozpoznając skargę, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone postanowienie referendarza sądowego utrzymuje w mocy albo je zmienia.
Art. 972. Licytacja odbywa się publicznie w obecności i pod nadzorem sędziego albo referendarza sądowego.
JW