Prokurator Generalny skierował skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Dotyczy ona wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku z 22 lutego 2017 roku
Powód Paweł Z. prowadzący działalność gospodarczą w zakresie usług odszkodowawczych skierował pozew o zapłatę kwoty 11.734,23 złotych przeciwko Jakubowi J. oraz Marii J.
Powód wskazał, że zawarł z pozwanymi umowę o dochodzenie na drodze sądowej roszczeń odszkodowawczych w związku ze śmiercią ich syna. Na mocy tej umowy miał uzyskać wynagrodzenie w wysokości 30% od wypłaconych pozwanym świadczeń , nie mniej jednak niż 1000 złotych.
Sąd Rejonowy w Białymstoku wskazał, że powód Paweł Z. nie posiadając uprawnień pełnomocnika profesjonalnego, nie mógł zobowiązać się do świadczenia pomocy pozwanej na etapie postępowania sądowego i żądać z tego tytułu wynagrodzenia. Powód nie przedstawił dowodów w kwestii czynności, które miał podejmować na rzecz pozwanych.
Sąd wskazał, że wynagrodzenie za pełnienie funkcji pełnomocnika otrzymał ustanowiony z urzędu radca prawny. Wyrokiem z 18 października 2016 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku zasądził od pozwanych Jakuba J. oraz Marii J. kwotę 516,40 złotych, a w pozostałym zakresie oddalił powództwo.
Sąd Okręgowy zmienił wyrok
Od powyższego wyroku apelację złożył Paweł Z. Wyrokiem z 22 lutego 2017 roku Sąd Okręgowy w Białymstoku zmienił wyrok Sądu Rejonowego i zasądził na rzecz powoda Pawła Z. od pozwanych Jakuba J. oraz Marii J. kwotę 11.734,23 złotych.
Z rozstrzygnięciem Sądu Okręgowego w Białymstoku nie zgodził się minister sprawiedliwości prokurator generalny Zbigniew Ziobro. Działając z jego upoważnienia skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego złożył prokurator Robert Hernand – zastępca prokuratora generalnego, który zarzucił wyrokowi Sądu Okręgowego naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasadę sprawiedliwości społecznej.
Hernand wskazał, że Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia prawa materialnego w postaci art. 58 kodeksu cywilnego poprzez jego błędną wykładnie. W jego ocenie umowy zawarte przez powoda Pawła Z. prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie usług odszkodowawczych są sprzeczne z prawem o adwokaturze oraz ustawą o radcach prawnych.
Powód nie posiadając uprawnień pełnomocnika profesjonalnego, nie mógł bowiem zobowiązać się do świadczenia pomocy pozwanym na etapie postępowania sądowego i żądać z tego tytułu wynagrodzenia. Z uwagi na brak ekwiwalentności świadczenie to narusza zasady współżycia społecznego.
Zastępca wniósł o uchylenie wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez oddalenie apelacji powoda Pawła Z.
Nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym
Możliwość kierowania skargi nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego została wprowadzona nowelizacją ustawy o Sądzie Najwyższym z 16 czerwca 2018 roku. Artykuł 89 przewiduje, że skarga może być wniesiona od prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego lub sądu wojskowego kończącego postępowanie, jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej. Ponadto skarga może być skierowana, jeśli orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji, orzeczenie w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, lub zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.
Termin do wniesienia skargi nadzwyczajnej wynosi pięć lat od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia, natomiast w przypadku skierowania kasacji albo skargi kasacyjnej – roku od dnia ich rozpoznania.
LS
Prokuratura Krajowa