ilustracja artykuÅ‚u antyegzekucjaCoraz wiÄ™cej branż przygotowuje siÄ™ do pozwania Skarbu PaÅ„stwa za wprowadzone restrykcje. Zdaniem prawników przedsiÄ™biorcy w sÄ…dach majÄ… duże szanse na wygranÄ…, choć – z uwagi na postÄ™powanie prowadzone w Trybunale Konstytucyjnym – takie sprawy najprawdopodobniej bÄ™dÄ… ciÄ…gnąć siÄ™ miesiÄ…cami do czasu jego zakoÅ„czenia

– PrzedsiÄ™biorcy mogÄ… kierować roszczenia w stosunku do Skarbu PaÅ„stwa, jeżeli zostali dotkniÄ™ci wprowadzonymi zakazami. Kluczowy jest tu przepis art. 417 z indeksem 1 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że jeżeli szkoda zostaÅ‚a wyrzÄ…dzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we wÅ‚aÅ›ciwym postÄ™powaniu niezgodnoÅ›ci tego aktu m.in. z KonstytucjÄ… â€“ wyjaÅ›nia w rozmowie z agencjÄ… Newseria Biznes PaweÅ‚ Kopij, adwokat z Kancelarii Kopij Zubrzycki.

 

Na poczÄ…tku stycznia jedna z kancelarii prawnych w imieniu firm z branży turystycznej, skupionych w Turystycznej Organizacji Otwartej, skierowaÅ‚a pierwszy zbiorowy pozew przeciw Skarbowi PaÅ„stwa za straty poniesione w wyniku ograniczeÅ„ wprowadzonych w ramach walki z koronawirusem, domagajÄ…c siÄ™ 141 mln zÅ‚ odszkodowania.

 

Podobne dziaÅ‚ania podejmujÄ… lub zapowiadajÄ… m.in. hotelarze, restauratorzy, branża fitness, wÅ‚aÅ›ciciele klubów i dyskotek czy obiektów rozrywkowych, którzy organizujÄ… siÄ™ w mediach spoÅ‚ecznoÅ›ciowych i zgÅ‚aszajÄ… do kancelarii prawnych. W sÄ…dzie chcÄ… dowieść, że lockdown i ograniczenia w dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej – wprowadzone w drodze rzÄ…dowych rozporzÄ…dzeÅ„ zamiast przewidzianego w Konstytucji stanu klÄ™ski żywioÅ‚owej – byÅ‚y bezprawne.

 

– Uważam, że z uwagi na skalÄ™ naruszeÅ„ konstytucyjnych sÄ… podstawy zarówno do pozwów zbiorowych, jak i do pozwów indywidualnych, a przy tym spore szanse na powodzenie. Naturalnie przy zaÅ‚ożeniu, że zostanÄ… wykazane pozostaÅ‚e przesÅ‚anki odpowiedzialnoÅ›ci odszkodowawczej â€“ zastrzega PaweÅ‚ Kopij.

 

Na przestrzeni ostatnich kilku tygodni co najmniej dwa Wojewódzkie SÄ…dy Administracyjne – w Opolu i Warszawie – orzekÅ‚y już, że tak daleko idÄ…ce ograniczenia praw i wolnoÅ›ci konstytucyjnych mogÄ… nastÄ…pić jedynie w drodze ustawy i wprowadzenia stanu klÄ™ski żywioÅ‚owej, a nie w drodze rozporzÄ…dzenia Rady Ministrów. W efekcie sÄ…dy cofnęły kary naÅ‚ożone przez sanepid za nieprzestrzeganie obostrzeÅ„.

 

Problematyczny dla przedsiÄ™biorców i reprezentujÄ…cych ich kancelarii może być jednak fakt, że premier Mateusz Morawiecki we wrzeÅ›niu skierowaÅ‚ do TrybunaÅ‚u Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niekonstytucyjnoÅ›ci art. 417 Kodeksu cywilnego w zakresie, w którym uprawnia on sÄ…dy do decydowania, czy akt prawny byÅ‚ zgodny z KonstytucjÄ….

 

– Ta kwestia do tej pory nie budziÅ‚a wiÄ™kszych wÄ…tpliwoÅ›ci, a nawet byÅ‚a przedmiotem rozważaÅ„ trybunaÅ‚u, który w 1998 roku w wydanym przez siebie postanowieniu oceniÅ‚, że z uwagi na podstawowÄ… rangÄ™ przepisu rozporzÄ…dzenia ocena jego konstytucyjnoÅ›ci i legalnoÅ›ci może być dokonywana przez sÄ…dy powszechne w ramach spraw indywidualnych, które te sÄ…dy bÄ™dÄ… rozpoznawaÅ‚y. Natomiast odmienne stanowisko w tej sprawie majÄ… premier i pani marszaÅ‚ek Sejmu, którzy zÅ‚ożyli do TrybunaÅ‚u Konstytucyjnego wnioski o stwierdzenie niekonstytucyjnoÅ›ci tego przepisu. Zdaniem wnioskodawców monopol na tego typu orzeczenie miaÅ‚by mieć tylko trybunaÅ‚ â€“ tÅ‚umaczy adwokat.

 

Jak podkreÅ›la, może to opóźnić roszczenia kierowane przez przedsiÄ™biorców przeciwko Skarbowi PaÅ„stwa.

 

– Nie wnikajÄ…c w to, jakie rozstrzygniÄ™cie może zapaść przed trybunaÅ‚em, dla przedsiÄ™biorców jest to o tyle zÅ‚a wiadomość, że ich roszczenia w sÄ…dach trafiÄ… do zamrażarki. SÄ…dy najpewniej bÄ™dÄ… zawieszaÅ‚y te postÄ™powania do czasu wydania wyroku dotyczÄ…cego wniosków premiera i pani marszaÅ‚ek, które zostaÅ‚y poÅ‚Ä…czone do wspólnego rozpoznania. Nie wiadomo, kiedy to nastÄ…pi â€“ mówi PaweÅ‚ Kopij.

 

Adwokat ocenia, że postÄ™powanie przed TrybunaÅ‚em nie powinno odstraszyć przedsiÄ™biorców od kierowania roszczeÅ„ wobec Skarbu PaÅ„stwa, choć reprezentujÄ…ce ich kancelarie powinny poinformować ich o możliwoÅ›ci przeciÄ…gniÄ™cia siÄ™ takich postÄ™powaÅ„.

 

– Jeżeli TrybunaÅ‚ Konstytucyjny orzekÅ‚by o niezgodnoÅ›ci tego przepisu Kodeksu cywilnego z KonstytucjÄ… w zakresie, w jakim sÄ…d powszechny mógÅ‚by ocenić tÄ™ niekonstytucyjność rozporzÄ…dzenia, to bÄ™dzie to oznaczaÅ‚o ryzyko wznawiania postÄ™powania przez Skarb PaÅ„stwa, gdyby przegraÅ‚ on taki proces. Dlatego w takich sytuacjach – kiedy rozstrzygniÄ™cie jest uzależnione od wyroku trybunaÅ‚u – sÄ…dy najczęściej zawieszajÄ… postÄ™powania i czekajÄ… na jego decyzjÄ™ – dodaje ekspert Kancelarii Kopij Zubrzycki.

 

 

 

Źródło: Newseria