W dniach od 12 do 17 października 2015 r. po raz kolejny w całej Polsce będziemy obchodzić Tydzień Mediacji. Jest to inicjatywa Ministerstwa Sprawiedliwości organizowana w związku z Międzynarodowym Dniem Mediacji, który od 2005 r. obchodzony jest na świecie w każdy trzeci czwartek października.

W Polsce, już po raz trzeci, obchody będą rozszerzone na cały Tydzień.

Przez najbliższy tydzień, od 12 (poniedziałek) do 17 października (sobota), na terenie całego kraju odbędą się spotkania, konferencje oraz seminaria poświęcone zagadnieniu mediacji. Jednym z celów tych działań jest możliwość spotkania z mediatorem i uzyskania informacji, co zrobić, żeby skorzystać z mediacji, jak przebiega postępowanie mediacyjne i jakie przynosi korzyści. Dyżury mediatorów organizowane są w sądach, prokuraturach, komisariatach policji, siedzibach organizacji pozarządowych czy placówkach oświatowych.

Tegoroczne obchody, wzorem lat ubiegłych, przebiegają pod hasłem „Masz prawo do mediacji” i opierają się głównie na propagowaniu inicjatyw lokalnych, włączaniu lokalnych środowisk do działań prowadzonych przez prezesów sądów, koordynatorów ds. mediacji i sędziów (w postaci konferencji, prelekcji, symulacji mediacji, pikników rodzinnych, debat, seminariów, dyżurów mediatorów etc.). Takie formy promocji mediacji mają szansę dotrzeć do jak najszerszego grona osób.

Do włączania się we wspólne działania na rzecz promocji mediacji co roku zapraszane są jednostki organizacyjne wymiaru sprawiedliwości (sądy powszechne, Prokuratura Generalna, Komenda Główna Policji, Centralny Zarząd Służby Więziennej) oraz inne podmioty przestrzeni wymiaru sprawiedliwości (Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Krajowe Stowarzyszenie Kuratorów Sądowych), przedstawiciele samorządów prawniczych (Naczelna Rada Adwokacka, Krajowa Rada Radców Prawnych, Stowarzyszenie Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej, Krajowa Rada Komornicza) oraz środowiska organizacji zrzeszających mediatorów.

Warto przypomnieć, że Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.). Bezpośrednim celem zmian jest wzrost liczby mediacji w sprawach cywilnych (skutkujący usprawnieniem postępowania sądowego – odciążeniem sądów oraz obniżeniem kosztów postępowania sądowego – dla obywateli i Państwa), a oczekiwanym rezultatem – wzrost liczby mediacji również w pozostałych rodzajach spraw (karnych, nieletnich).

Wśród podstawowych zmian należy wspomnieć o:

- wprowadzeniu obowiązku informowania w pozwie czy strony podjęły próbę polubownego rozwiązania sporu przed skierowaniem sprawy do sądu;

- wzmocnieniu obowiązku informowania o mediacji oraz nakłaniania do mediacji przez sąd;

- możliwości wyznaczenia spotkania informacyjnego lub posiedzenia niejawnego a także kierowania do mediacji na każdym etapie sprawy i więcej niż raz w toku postępowania;

- listach stałych mediatorów prowadzonych przez prezesów sądów okręgowych - stali mediatorzy będą musieli spełniać określone w ustawie warunki (np. niekaralność, odpowiednia wiedza i umiejętności);

- umocowaniu funkcji koordynatora ds. mediacji w sądach okręgowych;

- zaliczeniu kosztów mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd do kosztów sądowych (możliwość zwolnienia od kosztów mediacji);

- innych zachętach finansowych (zwrot całości opłaty sądowej w przypadku zawarcia ugody przed rozpoczęciem rozprawy, wniosek o zatwierdzenie ugody pozasądowej mediacyjnej będzie wolny od opłaty sądowej, zachęta podatkowa - w przypadku zawarcia ugody możliwość rozliczenia faktury korygującej w zakresie podatku dochodowego w bieżącym okresie rozliczeniowym).

Nowa ustawa podkreśla pierwszeństwo stron przy wyborze mediatora, pozwala na szybkie przekazywanie danych kontaktowych mediatorowi oraz umożliwia elastyczne podejście do czasu trwania mediacji (do 3 miesięcy). Według nowych regulacji, jeżeli nie dojdzie do wszczęcia mediacji przedsądowej z powodów niezależnych od wierzyciela (np. druga strona nie wyrazi zgody na mediację), wierzyciel zachowa pozytywne skutki związane z przerwaniem biegu przedawnienia roszczenia, jeżeli wniesie pozew w terminie 3 miesięcy.

Obok intensywnych prac legislacyjnych w obszarze mediacji, Ministerstwo Sprawiedliwości od 2014 r. wdraża Projekt predefiniowany nr 6 „Propagowanie alternatywnych metod rozwiązywania sporów” realizowany w ramach Programu Operacyjnego „Budowanie potencjału instytucjonalnego i współpraca w obszarze wymiaru sprawiedliwości / Poprawa skuteczności wymiaru sprawiedliwości” i współfinansowany ze środków krajowych oraz środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014. Działania projektowe skupiły się na 3 obszarach: badaniu-diagnozie aktualnego stanu stosowania mediacji; szkoleniach sędziów, prokuratorów, mediatorów i funkcjonariuszy Policji w zakresie mediacji; ogólnopolskiej kampanii informacyjnej o tematyce mediacyjnej. Raport z badania-diagnozy stanu mediacji został odebrany we wrześniu tego roku i dostarcza rekomendacji przyszłych działań mających na celu wzrost liczby mediacji. Szkolenia będą prowadzone na przełomie 2015 i 2016 r., a w lutym i marcu 2016 r. ruszy kampania informacyjna.

MS

informacja prasowa: Ministerstwo Sprawiedliwości