Rozmowa z profesorem zw. dr hab. Feliksem Zedlerem, kierownikiem Katedry Postępowania Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
- Sędzia jednego z sądów rejonowych, rozpatrując skargę dłużnika na opis i oszacowanie nieruchomości stwierdził:
"art. 948 par. 2 został dawno temu napisany i już obecnie nie ma znaczenia. Nie trzeba podawać osobno żadnych wartości, wystarczy tylko jedna wartość - metodą porównawczą. Nie ma potrzeby także oznaczania osobno wartości praw osób trzecich do nieruchomości - w myśl art. 949 kpc. Taką zmianę wprowadziły między innymi zapisy Ustawy o gospodarce nieruchomościami".
- To stwierdzenie nie jest prawdziwe. Art. 948 kpc nadal obowiązuje. Należy ubolewać, że takie rzeczy zdarzają się.
Zapis art. 948 kpc jest bardzo ważny w egzekucji z nieruchomości. Zgodnie z tym przepisem w opisie i oszacowaniu nieruchomości dla potrzeb sądowej egzekucji z nieruchomości należy podać osobno wartość nieruchomości, budowli i innych urządzeń, przynależności i pożytków oraz wartość całości.
- Dlaczego taki układ opisu i oszacowania jest istotny?
- Dlatego, że w myśl art. 946 kpc możliwe jest wydzielenie części zajętej nieruchomości i wystawienie jej na licytację. Ponadto informuje potencjalnego nabywcę o stanie nieruchomości.
- Kto może mieć w tym interes?
- Wierzyciel oraz sam dłużnik. Niekiedy, ograniczenie egzekucji będzie leżało w interesie wierzyciela, gdy np. mniejszą nieruchomość łatwiej zbyć lub wierzyciel zamierza zgłosić wniosek o przejęcie itp.
W przypadku dłużnika, gdy posiada dużą nieruchomość, można z niej wydzielić część i wystawić na licytację. Ktoś np. będzie chciał kupić działkę budowlaną, ktoś inny stodołę, a ktoś inny budynek mieszkalny. Może to być z pewnością korzystniejsza sytuacja dla dłużnika. Należy także pamiętać o prawie dłużnika do jak najmniej uciążliwej egzekucji.
- Właśnie, w opisywanym przypadku, dłużnik ma nieruchomość o pow. ponad 1 ha. Są tam liczne budowle (dom mieszkalny, budynek produkcyjny, fundamenty pod kolejną inwestycję, nieruchomość ma kilka dróg dojazdowych).
W skardze dłużnik podniósł, że zła wycena biegłego, w której podana jest tylko wartość całej nieruchomości, uniemożliwiła mu zgłoszenie w trybie art. 946 kpc wniosku o wydzielenie części zajętej nieruchomości.
- Taką nieruchomość można podzielić na wiele mniejszych. Samych działek tu już widzę prawie 10. Mniejsze nieruchomości o wiele łatwiej zbyć, a cena osiągnięta z pojedynczych sprzedaży może być o wiele większa niż za całość nieruchomości.
- Biegły wyceniający nieruchomość zeznał w sądzie, że pierwszy raz słyszy, by komornik mógł coś wydzielić. W piśmie przesłanym do sądu wprost napisał, że: "Poza tym wycena wykonywana była dla komornika do ewentualnej sprzedaży w drodze licytacji, gdzie przedmiotem sprzedaży będzie cała nieruchomość, a nie jej poszczególne składniki". Zaproponował, że: "jedyne co można w tej sytuacji zrobić, to w ramach otrzymanej wartości przydzielić każdemu składnikowi jego wartość cząstkową".
- Art. 948 jest jasny i jednoznaczny. Biegły powinien dokonać wyceny zgodnie z jego brzmieniem. Jeżeli ktoś nie potrafi dokonać wyceny zgodnie z art. 948 kpc, to nie powinien być powoływany do dokonywania wyceny nieruchomości na potrzeby sądowego postępowania egzekucyjnego.
- Czy art. 948 kpc ulegał jakimś modyfikacjom w ostatnich latach?
- Nie było takiej potrzeby. W przygotowywanej nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego nawet nie padła propozycja zmiany tego artykułu.
- Profesorze, przed Panem Katedrą Postępowania Cywilnego kierował nieżyjący już profesor Edmund Wengerek.
- Zgadza się. Dla mnie Edmund Wengerek był najwybitniejszym znawcą postępowania egzekucyjnego. Do dzisiaj jego liczne opracowania są drukowane.
- Dziękuję za rozmowę.
Jacek Sowiński
Feliks Zedler (ur. 24 kwietnia 1942 r. w Modliszewku) - profesor zwyczajny na Wydziale Prawa i Administracji UAM w Poznaniu. Członek Europejskiego Stowarzyszenia Prawników Prawa Upadłościowego oraz Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Pracę na Wydziale rozpoczął w 1966 r. W latach 1966-1972 asystent, 1972-1978 adiunkt, 1978-1986 docent, w 1986 r. uzyskał tytuł profesora. W 1995 r. uzyskał stanowisko profesora zwyczajnego.
Odbył aplikację sądową, w 1967 r. zdał egzamin sędziowski. Visiting professor Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą (Collegium Polonicum w Słubicach).
Więcej czytaj na Wikipedii - http://pl.wikipedia.org/wiki/Feliks_Zedler