MISZMASZ TWOJA GAZETA

PORTAL DLA DŁUŻNIKÓW, WIERZYCIELI, KOMORNIKÓW, SĘDZIÓW I PRAWNIKÓW
Dziś jest:  wtorek 19 marca 2024r.

PRZEGLĄD PRASY

  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar

justice 2060093 340Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich nadchodzi coraz więcej skarg i wniosków o interwencje w sprawach odmiennego rozstrzygania kwestii dziedziczenia po tym samym spadkodawcy - albo ponownego orzekania w takiej sprawie. Nierzadko kierowane są one przez same sądy, które – dysponując dwoma różnymi orzeczeniami spadkowymi – nie mogą samodzielnie rozstrzygnąć sprawy o dział spadku, o dokonanie wpisu w księdze wieczystej, itp.

 

W kilku takich sprawach RPO złożył skargi nadzwyczajne do SN – dwie już rozstrzygnięto. Takie sprawy są przedmiotem większości skarg nadzwyczajnych RPO w sprawach cywilnych. Ale nie jest to systemowe rozwiązanie. Należy bowiem zagwarantować osobom bezpośrednio zainteresowanym możliwość eliminowania wadliwego, wydawanego po raz drugi, postanowienia spadkowego.

 

Rzecznik w lipcu 2020 r. wystąpił do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, aby rozważył podjęcie odpowiedniej inicjatywy ustawodawczej. Resort odpisał, że zgłoszone uwagi „zostaną poddane szczegółowej analizie w toku prac legislacyjnych dotyczących prawa spadkowego prowadzonych w Ministerstwie Sprawiedliwości”.

 

Skarga Rzecznika

W 1981 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po zmarłym nabyli żona (jedna czwarta udziału) oraz jego pięcioro dzieci (po trzy dwudzieste udziału). Postanowienie to stało się prawomocne.

 

W 2011 r. jedno z dzieci zmarłego zainicjowało kolejne postępowanie po zmarłym. W efekcie w 2012 r. ten sam sąd stwierdził, że spadek nabyli: żona (w pięciu dwudziestych udziału) oraz dzieci (po trzy dwudzieste udziału). Sąd określił też udziały spadkobierców nieżyjących już żony i jednego z dzieci zmarłego. Postanowienie to nie zostało zaskarżone i uprawomocniło się.

 

Skoro sprawa o stwierdzenie nabycia spadku została merytorycznie rozpoznana przez Sąd Rejonowy w 1981 r., to postanowienie z 2012 r. wydano z naruszeniem prawomocności materialnej postanowienia sądu 1981 r.

 

Wobec funkcjonowania dwóch prawomocnych postanowień o stwierdzeniu spadku RPO wnosi o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem z 2012 r.; uchylenie tego postanowienia i odrzucenie wniosku jednego ze spadkobierców.

 

Współwystępowanie dwóch prawomocnych postanowień stwierdzających nabycie praw do spadku po tej samej osobie godzi nie tylko w wymiar sprawiedliwości, ale także prowadzi do naruszenia praw, wolności i zasad gwarantowanych w Konstytucji – podkreśla RPO.

 

A to narusza konstytucyjną zasadę zaufania do państwa oraz bezpieczeństwa prawnego, wywodzonych z art. 2 Konstytucji.

 

Doszło także do naruszenia prawa do sądu – według art. 45 ust. 1 Konstytucji każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Wobec dwóch prawomocnych postanowień stwierdzających nabycie spadku po tej samej osobie, nie sposób uznać, aby uczestnicy postępowania uzyskali wiążące rozstrzygnięcie i by ich prawo do sądu zostało należycie zrealizowane.

 

Jednocześnie naruszono konstytucyjne prawo dziedziczenia (art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji). Spadkobiercy nie mogą bowiem legitymować się jednoznacznym sądowym potwierdzeniem uprawnień nabytych z tytułu dziedziczenia, co ma daleko idące konsekwencje, m. in. w ewentualnym postępowaniu o dział spadku, jak w postępowaniu wieczystoksięgowym czy administracyjnym.

 

Współwystępowanie w obrocie dwóch prawomocnych postanowień stwierdzających nabycie spadku po tym samym spadkodawcy jest zjawiskiem patologicznym i wadliwością prawną, która godzi nie tylko w powagę wymiaru sprawiedliwości, ale także konstytucyjne zasady zaufania do państwa, bezpieczeństwa prawnego, jak i zagwarantowane w Konstytucji prawo do sądu i prawo dziedziczenia – podsumował RPO.

 

 

 

LS

RPO

foto: Pixabay

 

 

 

miszmasz-menu-module

NA SKRÓTY