Koksztys przeciw nowelizacji
W dzisiejszym wydaniu internetowym Rzeczpospolitej prawnik Marcin Oficjalski, dyrektor Departamentu Klientów Strategicznych Koksztys Kancelaria Prawa Gospodarczego sp.k., ubolewa nad tym, jak to zła szykuje się nowelizacja ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (uoksie).
Małe i średnie kancelarie komornicze nie radzą sobie w warunkach wolnorynkowej konkurencji, od kiedy wierzyciele uzyskali prawo wyboru komornika niezależnie od rewiru. Grupa posłów PO chce im pomóc i szybko przepycha zmiany w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji. Projektowana nowelizacja przysłuży się korporacjom komorniczym, ale odzyskiwanie długów stanie się jeszcze trudniejsze i bardziej kosztowne dla wierzycieli, co może negatywnie odbić się na całej gospodarce - napisał Oficjalski.
I dalej: Krytykowana koncentracja tysięcy spraw w relatywnie niewielu dużych kancelariach komorniczych nie jest chyba przypadkowa. Rynek sam zweryfikował i wybrał te najlepsze, sprawdzone. Wierzyciele, zwłaszcza ci masowi, zlecający niemal połowę spraw na rynku, z oczywistych względów wybierają kancelarie, które oferują im najlepsze warunki.
Prawnik firmy Koksztys stwierdza tez, iż proponowane zmiany spowodują powrót do stanu sprzed 2007 r., jakże wówczas krytykowanego przez wierzycieli. Komornicy stracą uprawnienie wynikające z art. 8, czyli przyjmowania spraw spoza rewiru. W sposób naturalny ograniczy to konkurencję, a ograniczona konkurencja to nic innego jak gorsza jakość i skuteczność.
Kancelaria Koksztys z Wrocławia składa rocznie ok. 100 tys. wniosków egzekucyjnych.
Duże kancelarie nieefektywne
Zajrzałem do projektu nowelizacji. Zakłada on utrzymanie prawa wyboru komornika, lecz pod pewnymi zastrzeżeniami:
" art. 8 ust. 8 ustawy o komornikach sÄ…dowych i egzekucji otrzymuje brzmienie:
„8. Komornik wybrany przez wierzyciela odmawia jednak wszczęcia egzekucji, wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia lub podjęcia innych czynności wchodzących w zakres jego ustawowych zadań,
jeżeli:
a) wpływ spraw do jego kancelarii w roku poprzednim przekroczył 2 000 spraw a w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji zaległość przekracza sześć miesięcy i skuteczność egzekucji nie przekroczyła 35%
b) wpływ spraw do jego kancelarii w roku poprzednim przekroczył 5 000 spraw a w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji zaległość przekracza sześć miesięcy i skuteczność egzekucji nie przekroczyła 40%"
W uzasadnieniu konieczności nowelizacji ustawy uoksie, wnioskodawcy tak argumentują potrzebę zmian w prawie: Wystąpiło również negatywne zjawisko spadku efektywności egzekucji w miarę wzrostu wpływu spraw do kancelarii komorniczej, która w największych kancelariach wynosi zaledwie ok 12 % (z wpływem powyżej 50 000 spraw). Skuteczność egzekucji komorniczych utrzymuje się na niskim poziomie i w okresie od 2008 roku ulegała systematycznemu zmniejszeniu, a tendencję tą udało się zatrzymać i odwrócić dopiero w roku 2012. Dane za rok 2013 pokazują, iż kolejny raz (od 2011) skuteczność komorników sądowych poprawia się. Z pewnością dalsze otwarcie zawodu (tj. powoływanie nowych komorników sądowych) może sprawić, iż skuteczność ta w przyszłych latach może dalej się poprawiać. Stąd niezbędne jest stworzenie środowiska prawnego sprzyjającego otwieraniu nowych kancelarii komorniczych. Obecnie, po deregulacji dostępu do zawodu komornika, przeszkodą jest koncentracja prawie połowy wpływu spraw u około stu komorników. Szczególnie niepokojąca jest koncentracja 1 127 758 spraw, czyli blisko 23%, w 11 tylko kancelariach komorniczych. Dane statystyczne pokazują, iż najlepszą skutecznością egzekucji mogą wykazać się kancelarie z wpływem od 2001 do 5000 spraw, w których skuteczność jest już obecnie bliska 30% a więc o prawie 8% wyższa od aktualnej średniej. Jest to również najliczniejsza grupa kancelarii komorniczych (około 577). Do 149 kancelarii komorniczych z wpływem powyżej 5000 spraw rocznie wpłynęło 2 593 085 spraw co stanowi ponad 52% całego wpływu. Z tej liczby blisko 1 900 000 były to sprawy z wyboru wierzyciela (co stanowi blisko 80% spośród wpływu wszystkich 2 325 280 spraw z wyboru). Dane za rok 2013 bardzo jaskrawo wskazują, że duże kancelarie nie są duże ze względu na potencjał wpływu lokalnego, lecz z powodu wpływu spraw z wyboru wierzyciela.
Niewątpliwie środkiem mogącym ograniczyć negatywne zjawisko spadku efektywności egzekucji w miarę wzrostu wpływu spraw może być stworzenie mechanizmów powodujących racjonalizację wpływu spraw do poszczególnych komorników. Podstawowym celem takiego mechanizmu będzie zapewnienie obywatelom skutecznej i sprawnej egzekucji sądowej, przy zachowaniu prawa wierzyciela do wyboru komornika. Rozwiązanie to będzie korzystne nie tylko dzięki zredukowaniu rozwarstwienia wpływu spraw do poszczególnych kancelarii, które musi być jego konsekwencją, ale też dzięki przybliżeniu komornika do obywatela. Prawo wyboru komornika powinno być jednak również powiązane z efektywnością egzekucji danej kancelarii.
Stąd należy przyjąć, iż prawo do przyjmowania spraw z wyboru spoza rewiru powinno być swoistą nagrodą dla komornika za efektywne i skuteczne działanie.
Jan Wels
Projekt nowelizacji ustawy o komornikach sÄ…dowych i egzekucji