Już w 2012 roku w mediach zwracano uwagę na długotrwałość postępowań nominacyjnych dla sędziów. Wówczas to ponad połowa postępowań trwała dłużej niż rok, a nieobsadzonych było 411 stanowisk sędziowskich 

Iustitia zwróciła się do ministerstwa sprawiedliwości z pytaniem o liczbę nieobsadzonych stanowisk sędziowskich oraz o czas trwania poszczególnych etapów procedury dysponowania wolnymi stanowiskami.

Wg stanu na dzień 30 września 2016 r. w sądach powszechnych w Polsce było 517 nieobsadzonych etatów sędziowskich.

To nie są przyznane etaty dodatkowe. To są etaty zwolnione przez sędziów w poszczególnych sądach.

Minister Sprawiedliwości ma obowiązek w terminie nie dłuższym niż 30 dni podjąć decyzję o pozostawieniu w danym sądzie zwolnionego etatu sędziego, bądź o jego przyznaniu innemu sądowi albo o jego zniesieniu. Potem ma obowiązek niezwłocznie obwieścić o zwolnionym stanowisku w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Z tego obowiązku zwalnia go jedynie okoliczność, iż na to stanowisko przenosi sędziego z innego sądu - co wynika z przepisów art. 20a § 2, § 4, § 5 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Z pozyskanych danych wynika przykładowo odnośnie jednego zwolnionego etatu w Sądzie Rejonowym w Jarocinie, decyzję o jego przydzieleniu Minister podjął po 56 dniach od daty wpłynięcia informacji, a kolejną w postaci podpisania obwieszczenia po dalszych 126 dniach, zaś po podpisaniu do ukazania się obwieszczenia w Monitorze Polskim upłynęło 7 dni. W przypadku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku pierwsza decyzja była podjęta po 91 dniach, samo obwieszczenie podpisano dopiero po dalszych 298 dniach, a jedynie obwieszczenie w Monitorze Polskim ukazało się w miarę szybko, bo w 7 dni od podpisania obwieszczenia. Czynności organizacyjne leżące po stronie Ministerstwa Sprawiedliwości zajęły ponad rok.

Na tym etapie Ministerstwo Sprawiedliwości dokonuje analizy racjonalnego wykorzystania kadrsądownictwa powszechnego oraz potrzeb wynikających z obciążenia zadaniami poszczególnych sądów. Trzeba mieć też na uwadze, że po czynnościach Ministra następuje dalsza długotrwała procedura konkursowa związana z procesem nominacyjnym sędziego, opiniowanie przez wizytatorów, kolegium sądu, Zgromadzenie Ogólne Sędziów, Krajową Radę Sądownictwa, a następnie przedstawienie wniosku o powołanie Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej.

Postępowania w tych sądach, gdzie są braki w obsadzie sędziów, nie mogą się sprawnie toczyć, gdyż pracujący, w niedostatecznej w stosunku do ilości spraw liczbie osób, sędziowie nie są w stanie dostatecznie szybko prowadzić wszystkich spraw. Nieuchronnie prowadzić to może do przewlekłości postępowań.

Wymóg „niezwłoczności” obwieszczenia nie jest reliktem - zaczął obowiązywać od 31 sierpnia 2007 roku w miejsce dawnego terminu „najpóźniej w ciągu dwóch miesięcy od zwolnienia stanowiska” (dawny art. 56 § 2 Prawa o ustroju sądów powszechnych), wprowadzony z inicjatywy ustawodawczej ówczesnej Rady Ministrów, w której pracami resortu Ministerstwa Sprawiedliwości kierował obecny Minister Sprawiedliwości (projekt ustawy z 13 października 2006 roku, druk sejmowy nr 1057, ustawa została uchwalona przez Sejm).

Proponowana zmiana została wprowadzona w celu wyeliminowania spowolnienia procesu obsadzania zwolnionych stanowisk sędziowskich.

LS

Informacja prasowa: Iustitia