MISZMASZ TWOJA GAZETA

PORTAL DLA DŁUŻNIKÓW, WIERZYCIELI, KOMORNIKÓW, SĘDZIÓW I PRAWNIKÓW
Dziś jest:  czwartek 28 marca 2024r.

PRZEGLĄD PRASY

  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar

ARCHIWUM PRZEGLĄDU

Brak możliwości zażalenia na oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego w I instancji postępowania karnego jest niezgodny z prawem do sądu i do zaskarżania decyzji - uważa Rzecznik Praw Obywatelskich, który przyłączył się do takiej sprawy w Trybunale Konstytucyjnym

 

Brak zażalenia uniemożliwia szybką reakcję na uchybienia sądu. Zarzuty wobec decyzji o niewyłączeniu sędziego można obecnie podnieść dopiero w środku odwoławczym od zapadłego orzeczenia.

Jeżeli sąd II instancji przychyli się do argumentów strony dążącej do wyłączenia sędziego, orzeczenie jest uchylane, a postępowanie należy powtórzyć.

 

Zgłaszając udział w postępowaniu TK (sygn. akt SK 78/22), Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o stwierdzenie, że art. 41 § 1 Kodeksu postępowania karnego w związku z art. 459 § 1 i 2 kpk jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 78 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP - w zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości zaskarżenia postanowienia sądu o oddaleniu wniosku o wyłączenie sędziego złożonego w oparciu o art. 41 § 1 kpk, wydanego w pierwszej instancji.

 

Art. 45 ust. 1 Konstytucji stanowi, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Zgodnie z art. 78 każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji.

 

Ponadto Marcin Wiącek w piśmie procesowym zwraca uwagę na art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka gwarantujący prawo do rozpatrzenia sprawy sądowej w rozsądnym terminie.

 

Inaczej niż w procedurze cywilnej, w postępowaniu karnym od decyzji sądu I instancji o odmowie wyłączenia sędziego nie można wnieść zażalenia. Zarzut nieprawidłowej decyzji sądu w przedmiocie wyłączenia sędziego można podnieść dopiero w apelacji do sądu drugiej instancji.

 

Jest to problem często podnoszony w sprawach zgłaszanych RPO. Wskutek błędnych decyzji o niewyłączeniu sędziego w pierwszej instancji dochodzi do przewlekłości postępowań, jeżeli sąd wyższej instancji uzna, że przesłanki do wyłączenia sędziego istniały.

Co istotne, w postępowaniu karnym nie może dochodzić do zmiany składu sądu w trakcie całego procesu, zatem stwierdzenie naruszenia art. 41 kpk poprzez niewyłączenie sędziego prowadzi do uchylenia zaskarżonego orzeczenia przez sąd odwoławczy. W takim wypadku całe postępowanie sądowe musi zostać powtórzone.

 

Brak możliwości złożenia zażalenia wydaje się tym bardziej niezrozumiały, że uprawnienie takie mają strony w procesie cywilnym. Skoro zatem rozwiązanie takie funkcjonuje w k.p.c., to tym bardziej powinno przysługiwać w postępowaniach karnych - z uwagi na jego represyjny charakter i potrzebę zapewnienia w nim jak najdalej idących gwarancji rzetelnego procesu.

 

Realizacja prawa do rozpoznania sprawy bez zwłoki wymaga m.in., by ustawodawca przewidział instrumenty umożliwiające stronom przyspieszenie postępowania. Jednym z takich rozwiązań dostrzeganym przez naukę procesowego prawa karnego jest właśnie zażalenie na postanowienie odmawiające wyłączenia sędziego.

 

RPO powołuje się ponadto na sprawę przed Trybunałem Konstytucyjnym (sygn. SK 38/09). TK stwierdził, że brak możliwości zaskarżenia postanowienia sądu II instancji oddalającego wniosek o wyłączenie sędziego złożony w postępowaniu przed sądem cywilnym II instancji jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i 176 ust. 1 (zasadą dwuinstancyjności postępowania sądowego) Konstytucji.TK uznał, że brak zaskarżalności takiego postanowienia do innego równorzędnego składu sądu jest niezgodny z Konstytucją.

 

 

 

RPO

 

ARCHIWUM PRZEGLĄDU

 

miszmasz-menu-module

NA SKRÓTY