Obywatelowi uniemożliwiono wstęp na sesję Rady Gminy Krościenko Wyżne 2 września 2020 r. Podstawą prawną było zarządzenie wójta gminy z 1 września 2020 r. o ograniczeniu wykonywania zadań o charakterze publicznym przez Urząd Gminy - wydane na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii

Tymczasem, zgodnie z § 21 ust. 1 tego rozporządzenia, wykonywanie zadań przez urząd administracji publicznej lub jednostkę organizacyjną wykonującą zadania o charakterze publicznym może - do odwołania - podlegać ograniczeniu. Polega to wtedy wyłącznie na wykonywaniu zadań niezbędnych do zapewnienia pomocy obywatelom.

A w urzędach administracji publicznej lub jednostkach organizacyjnych wykonujących zadania o charakterze publicznym dopuszczalna liczba interesantów przebywających w tym samym czasie w jednym pomieszczeniu nie może być większa niż 1 osoba na jedno stanowisko obsługi, z wyłączeniem osób realizujących zadania w zakresie obsługi interesantów.

Wynika z tego, że wprowadzone w związku ze stanem epidemii ograniczenia mogą dotyczyć wyłącznie urzędów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych powołanych do realizacji tych zadań - a także interesantów, którzy stawili się dla załatwienia sprawy z zakresu administracji publicznej.

Ograniczenia te nie mają zatem zastosowania do rady gminy, która nie jest urzędem administracji publicznej ani jednostką organizacyjną, lecz organem stanowiącym gminy. Nie odnoszą się także do obywateli realizujących konstytucyjne prawo wstępu na posiedzenia rady gminy. Nie są oni bowiem „interesantami załatwiającymi sprawę w urzędzie”.

Nie ulega zatem wątpliwości, że ani rozporządzenie Rady Ministrów z 7 sierpnia 2020 r., ani wydane na jego podstawie zarządzenie organu wykonawczego gminy nie mogły ustanawiać zakazu ani też ograniczenia wstępu obywateli na sesje rady gminy.

Niemożność ustanowienia zakazu w drodze tych aktów wynika także z art. 61 ust. 3 Konstytucji. Stanowi on, że ograniczenie prawa do informacji o działalności organów władzy publicznej może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.

Wobec odmowy wpuszczenia obywatela na salę, gdzie odbywała się sesja rady gminy, Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdził naruszenie jego uprawnienia wynikającego z art. 61 ust. 2 Konstytucji.

W związku z tym wnoszę o podjęcie przez wójta stosownych działań mających na celu zapewnienie respektowania konstytucyjnego prawa obywateli do wstępu na posiedzenia rady gminy – napisał do wójta Mateusza Liputa zastępca RPO Maciej Taborowski.

RPO